Kerst in Sri Lanka: ons geloof is sterker dan de bommen

Zwaar bewapende militairen laten in Negombo niemand zonder legitimatie toe tot het terrein voor de rooms-katholieke Sint Sebastiaankerk. Op Eerste Paasdag drong zelfmoordterrorist Atchchi Hasthun zich in deze kerk naar voren om een bom tot ontploffing te brengen.

„Het is alsof het gisteren is gebeurd en ik nog steeds droom”, zegt Chandina Nirangali (44) op het ruime en groene terrein van de gerenoveerde kerk.

Duizenden metaal- en glassplinters doodden en verwondden mensen, de intense drukgolf deed het dak instorten. Overal verspreid lagen de doden en verminkten, vaak onherkenbaar voor de eigen familieleden. „Ik was verblind en verdoofd, hoorde kermen en krijsen, overal om mij heen”, zegt Chandina. Ze verloor alles wat haar dierbaar was. Haar man Nethmi Wicknemarane en haar beide dochters Wishini (14) en Sampatu (16) stierven op weg naar het ziekenhuis. Zelf overleefde ze ternauwernood. In het ziekenhuis opereerden ze haar aan haar schedel.

Nu, acht maanden later, is ze bijna elke dag te vinden op de plek waar het allemaal gebeurde. „Het voelt alsof ik hier het dichtst bij mijn kinderen ben. Hier voel ik me veilig. Hier gingen ze naar God. Daar wil ik ook graag zijn, maar ik moet voor hen nog hier blijven, voor hen leef ik verder.” Het is de plek waar ze, samen met andere nabestaanden, vrijelijk haar emoties kan uiten en delen. In de Sint Sebastiaan stierven 115 mensen.

![2019-12-20-BUI1-nogeenkeer-4-FC_web.jpg](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/2019_12_20_BUI_1_nogeenkeer_4_FC_web_beb4f3670b.jpg) ---Chandina Nirangali verloor man en twee dochters. beeld Wietse Tolsma---

Weggeblazen

„Ons geloof is sterker dan bommen”, zegt kapelaan Jude Raj Fernando als hij vertelt over zijn ervaring op die Eerste Paasdag. Fernando is verbonden aan de Sint Antoniuskerk in de hoofdstad Colombo, een half uurtje rijden vanaf Negombo. De kerk is gewijd aan de legendarische heilige Antonius van Padua. Jaarlijks komen hier tienduizenden pelgrims uit alle delen van het eiland en van alle religies.

De kerk was met Pasen voller dan ooit. Hier sleurde de jonge zelfmoordterrorist Alahudeen Muad 54 kerkgangers met zich mee de dood in, onder wie twee complete gezinnen. De kapelaan was zelf niet in de kerk, maar boven, in een kantoortje, dat ook goeddeels werd weggeblazen. „Had ik een halve meter meer naar rechts gezeten, dan was ik er niet meer geweest.”

Hij was snel in de kerk of van wat er nog van over was. Met onderdrukte emotie probeert Fernando onder woorden te brengen wat hij zag, hoorde en ervoer. Chaos, bloed, pijn en ontreddering. Hij begrijpt het zelf niet, maar de woorden van Christus aan het kruis kwamen als in een reflex bij hem op. „Vader, vergeef het hun, ze weten niet wat ze doen.” De explosies veranderden in een oogwenk het leven, het perspectief en ook het geloof van de honderden overlevenden. Wat was er gebeurd? Waar was God?

De hulpverlening na de aanslagen was snel en ongekend. Uit alle hoeken en gaten van de stad kwam hulp. Taxi’s reden af en aan en brachten gewonden met hun families naar ziekenhuizen. Lichamen werden geborgen. Overal en uit alle bevolkingsgroepen werd spontaan bloed gedoneerd. Voor mensen die in de kerk niet meer aanspreekbaar waren, was er aandacht en zorg. „De kerk had hiervoor geen draaiboek –welke kerk heeft dat wel?– en toch leek het alsof een onzichtbare hand de leiding had”, zegt pater Lawrence Ramanayaka in het statige aartsbisschoppelijk paleis van Colombo.

Als directeur van de Sri Lankaanse afdeling van ontwikkelingsorganisatie Caritas is Ramanayaka verantwoordelijk voor het hulpprogramma voor de getroffen kerkgangers en hun families. Aanvankelijk sloten velen zich af van de buitenwereld, ze hadden geen woorden en woorden bereikten hen niet. Het enige wat ze vroegen was om met hen te bidden. Aan elk gezin werd een geestelijke toegewezen om hen daarin te begeleiden.

:::inline_article 1:::

Toen de rauwe werkelijkheid begon door te dringen, werd duidelijk hoe verreikend de gevolgen waren voor de getroffen families. „De kerk stond in voor de directe kosten van de begrafenis, of bij de gewonden de kosten van therapieën en operaties. Maar het leven van veel gezinnen is duurzaam ontwricht. Zonder structurele hulp ziet hun toekomst er uit als een gapende afgrond. Kinderen moesten een of beide ouders missen. Wie gaat voor hen zorgen, wie betaalt de huur, de hypotheek of het schoolgeld in een gezin zonder kostwinner? Mensen raakten invalide, hebben blijvend medische en therapeutische zorg nodig. Dit land kent geen sociaal vangnet, zoals in het Westen.”

Caritas startte een programma voor de slachtoffers en legde honderden persoonlijke dossiers aan met langdurige psychologische, financieel-sociale en pastorale zorg op maat. Caritas en de kleine katholieke gemeenschap in Sri Lanka beschikken niet over de middelen om dit langlopende programma te financieren, maar Ramanayaka heeft geen tijd om zich daar druk over te maken. „Er gebeuren hier wonderlijke dingen. Vorige week verkocht een boeddhistische man zijn huis en schonk de opbrengst aan Caritas.”

Geen wrok

De christelijke kerken (rooms-katholiek en protestant) vormen een kleine minderheid in Sri Lanka. Er is bij hen geen spoor van wrok naar de moslimgemeenschap merkbaar. „Integendeel”, zegt bisschop Asiri Perera, voorzitter van de methodistenkerk van Sri Lanka. „Deze terroristen waren geradicaliseerd en opereerden zelfstandig, waarschijnlijk in opdracht van buitenlandse actoren.”

Hij wijst erop dat lokale moslimleiders de regering waarschuwden dat er in Kathankudy, de woonplaats van het brein achter de aanslagen, dingen gebeurden die het daglicht niet konden verdragen. De autoriteiten grepen echter niet in.

„We zijn door de aanslagen juist dichter bij elkaar gekomen”, zegt Perera. „We hebben de moslims verdedigd en beschermd toen de woede zich op hen richtte. We hebben als christenen met de moslims gemeen dat onze rechten als religieuze minderheden in Sri Lanka ernstig worden bedreigd. Het grootste gevaar komt van de nationalistische boeddhistische meerderheid, die korte metten wil maken met de godsdiensvrijheid in dit land.”

Kerst in Sri Lanka: ons geloof is sterker dan de bommen

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?