Vraagtekens economen bij lagere gaswinning

De aardbeving van afgelopen maandag in Groningen, is koren op de molen van de bewoners in het gebied. Dat zegt econoom Roel Beetsma van de Universiteit van Amsterdam. De uitspraak van minister Eric Wiebes dat de gaswinning maximaal moet worden verminderd, gaat volgens hem tegen de economische logica in. „Door de groei van duurzame energie, moeten we het gas nú te gelde maken. Anders blijven we er wellicht mee zitten en kunnen we het nooit meer verkopen.”

Het Staatstoezicht op de Mijnen adviseert binnenkort hoe de gaswinning moet worden verlaagd om de kans op aardbevingen in Groningen te verkleinen. Beetsma pleit ook voor een economische benadering, waarin tevens de benodigde kosten voor de veiligheid worden meegenomen. Hij zou het liefst twee modellen goed laten doorrekenen: de situatie waarbij we de gaskraan dichtdraaien en de situatie waarbij we juist veel gas oppompen en tegelijk de woningen in het aardbevingsgebied flink verstevigen.

„Mijn indruk is dat het financieel voordeliger is om toch op te pompen. Maar zorg dan wel voor een goede compensatie, want de Groningers hebben er duidelijk nadeel van. De uitspraak van de minister om de winning te verminderen, lijkt me een manier om de gemoederen te sussen. Ik vraag me af wat ervan terecht komt. Al kunnen we de gasinkomsten best missen. De economie draait goed.”

De opbrengsten van het gas bedragen tegenwoordig zo’n 2 miljard euro. In 2013 was dat nog ruim 13 miljard. „Op een overheidsbegroting van bijna 300 miljard, praten we dus over een zeer klein bedrag”, zegt Bas Jacobs. Mocht Wiebes zijn uitspraak waarmaken, dan heeft dat volgens de hoogleraar economie en openbare financiën (Erasmus Universiteit) dan ook maar beperkt effect op onze economie. „Of het economisch verstandig is om de gaswinning te verminderen, is iets anders. Dan spelen de kosten voor het herstel van huizen mee, maar bijvoorbeeld ook de toekomstige prijsontwikkeling van gas. De rente op onze staatsschuld is nu laag, dus het rendement om van onze gasopbrengst een deel af te lossen is beperkt. Maar gaat de gasprijs in de toekomst dalen, dan is het rationeel om nu te verkopen.”

De Tilburgse milieu-econoom Sjak Smulders vindt het onvermijdelijk dat er vanaf nu minder naar gas wordt geboord. Sterker, we kunnen er beter maar helemaal mee stoppen. „We hebben er tientallen jaren geld uit gekregen, zonder ooit dit soort problemen in te calculeren. Sinds kort beseffen we dat er verzakkingen uit voortkomen en hebben we geen fonds waaruit we de geleden schade kunnen uitkeren. Nederland heeft de inkomsten altijd aan andere dingen uitgegeven. Als je de reparaties en de psychische schade van de bewoners meeweegt, is het een solide redenering om nu te stoppen. Dat geeft misschien wat inkomstenderving, maar het morele aspect speelt ook mee. Bovendien moeten we toch de transitie naar duurzame energie maken, dus het gas kunnen we wel missen.”

Vraagtekens economen bij lagere gaswinning

Binnenland

RD.nl in uw mailbox?