Lotgenotendag voor kerkverlaters: „Praten over je ervaring werkt helend”
Mariët Baaij wil kerkverlaters helpen om „zonder oordeel” te kijken naar het verleden. Daarom organiseert ze een lotgenotenavond.
Elk jaar verlaten 100.000 Nederlanders de kerk, oftewel 276 per dag. Wat doet de kerk hiertegen? En wat is precies de verantwoordelijkheid van een kerkenraad die jongeren ziet vertrekken? In deze collectie vindt u achtergrond- en opinieartikelen rondom dit thema.
Wil je meer weten over ontkerkelijking? Lees meer onder aan de pagina.
Als er steeds minder mensen naar de kerk gaan en lid zijn van een kerk, spreken we van ontkerkelijking. Dit betekent niet meteen dat mensen niet meer (ergens in) geloven, maar dat ze hun geloof niet meer aan een kerk verbinden.
Rond 1900 ging 90% van de Nederlanders naar de kerk. In 1958 was dat nog maar 75% en in 1995 40%.
In 1999 bezocht twee derde van de bevolking zelden of nooit een kerk, in 2010 was dat driekwart en in 2021 waren het vier op de vijf mensen die nooit een kerk vanbinnen zagen.
Minimaal eens per maand | Een keer per week of vaker | |
---|---|---|
2011 | 17% | 10% |
2021 | 13% | 8% |
Er is verschil tussen godsdienststromingen in ontkerkelijking. Binnen de Rooms-Katholieke Kerk (RKK) is de ontkerkelijking het snelst gegaan. In 1980 ging 24% van de leden van de RKK naar de kerk, in 2004 was dat nog maar 8% (bron: Godsdienstige veranderingen in Nederland’, SCP.) Ook in andere kerkgenootschappen is sprake van ontkerkelijking, maar minder dan in de RKK. Van de Gereformeerden ging in 1977 86% van de leden naar de kerk, in 2000 is dat nog 70% (bron: CBS). Van de Hervormden ging het percentage kerkgangers in die periode van 42% naar 36%. Overigens heeft het CBS de categorie “Gereformeerden” nooit goed gespecificeerd en lijkt het erop dat het bureau hier alle leden van kerkgenootschappen met “Gereformeerd” in hun naam mee aanduidt. Er zijn verder ook regionale verschillen en verschillen in leeftijdsgroepen. In de Biblebelt wonen bijvoorbeeld de meest trouwe kerkgangers.
Wanneer ontstond ontkerkelijking in Nederland? Vanaf de jaren zestig is de ontkerkelijking een stuk sneller gegaan dan in de periode daarvoor. In de jaren zestig werd Nederland van een behoudend land een progressief land, met de opkomst van de televisie, de seksuele revolutie, gezagsrevolutie en toenemende individualisering. Mensen gingen twijfelen aan de oude zekerheden en gingen hun geloof zelf vormgeven. Vanaf die tijd begonnen kerken snel leeg te lopen. Als tegenreactie ontstond er een reformatorische zuil, met eigen scholen en een eigen krant, om het wereldse gedachtegoed buiten de zuil te houden.
Ontkerkelijking kent een aantal redenen.
In West-Europa zet de ontkerkelijking door, maar in andere werelddelen is dat niet zo. In Afrika en Azië groeit het christendom juist. In sommige landen worden kerkdiensten verboden, maar de kerk zelf groeit. Zie ook christenvervolging en secularisatie.