De wereld van het orthodoxe Jodendom in New York is even veelzijdig als ondoorgrondelijk. Het bestaat uit zeer gesloten gemeenschappen met elk een eigen geschiedenis. Overtuigd zijn ze in het bewaren van de voorvaderlijke en als onveranderlijk opgevatte tradities. Maar weten ze ook tot Wie ze bidden in hun vele vaste rituelen en godsdienstige verrichtingen?
Muziek schalt vanuit de Joodse boekhandel de straat op in de wijk Borough Park in Brooklyn. Het zijn alleen mannenstemmen; die van vrouwen zijn publiek niet geoorloofd. De wijk telt de meeste chassidische Joden ter wereld: meer dan 100.000. Wie daar rondloopt, waant zich in een negentiende-eeuws getto.
Missionair ingestelde orthodoxe Joden. Je hebt ze niet veel, maar de aanhangers van de Chabad-beweging zijn het overduidelijk. „Als alle mensen zich houden aan de zeven noachitische geboden, zal de Messias snel komen”, zegt een enthousiaste vertegenwoordiger op het hoofdkwartier in Brooklyn.
Hebreeuwse bussen, veel Hongaarse producten in winkels. Je wrijft je ogen uit in hartje New York. De wijk Williamsburg in Brooklyn is de plaats waar de Satmars wonen, een van de meest orthodoxe richtingen onder de Joden. Je hoort er alleen Jiddisch, geen Engels. En internet op mobiele telefoons wordt geweerd.
Brooklyn is orthodoxer dan Jeruzalem, zegt Robert Walter, directeur van de missionaire organisatie Chosen People Ministries in Brooklyn. Ingang vinden bij orthodoxe Joden is moeilijk. „Ze zitten vast in een systeem van talloze tradities en feesten waar zij moeilijk kunnen uitbreken.”
Present zijn in orthodoxe Joodse wijken in Brooklyn – dat doe je niet primair als zendeling, maar als Bijbelleraar, stellen Pieter en Alike van den Beukel. „We wijzen Joden op hun eigen geschriften en proberen vooral bij hen te zijn.” De Van den Beukels werken vanuit Immanuel House in Brooklyn voor ”Life in Messiah”.
Orthodox Jodendom in New York neemt sterk in omvang toe. In de stad van negen miljoen inwoners wonen naar schatting inmiddels meer dan 1,1 miljoen Joden. Met name in het stadsdeel Brooklyn zijn er diverse –en onderling behoorlijk verschillende– gemeenschappen. Welke kansen zijn er voor ontmoeting en getuigenis?
NEW YORK – Kindermisbruik is mogelijk het grootste taboe in de orthodox-Joodse gemeenschap in Brooklyn, New York. Boosdoeners weten rabbijn annex klokkenluider Nochem Rosenberg op hun hielen.
NEW YORK – Orthodoxe Joden vertellen dat Jezus de Messias is? Het is vaak vechten tegen de bierkaai, zegt Karol Joseph. „Maar een bekering is het allermooiste geschenk.”
Borough Park is het belangrijkste thuis van de almaar groeiende Joodse gemeenschap in Brooklyn, New York. De enclave is ultraorthodox en zeer hecht. „Hier hebben we alles.”