Voorpagina9 januari 2001

Dossier Homohuwelijk


RMU verontwaardigd over brief homohuwelijk

COC: Bezwaarde
ambtenaar moet weg

Van onze redacteuren
DEN HAAG – Een ambtenaar van de burgerlijke stand die gewetensbezwaren heeft tegen het voltrekken van een huwelijk tussen twee mannen of twee vrouwen moet een andere baan zoeken. Gemeenten zouden ambtenaren die weigeren een homohuwelijk te sluiten zelfs moeten ontslaan, omdat iedere burger een democratisch aangenomen wet nu eenmaal moet uitvoeren.

Dat staat in een brief die het COC Midden-Gelderland gisteren aan 23 Gelderse gemeentebesturen heeft verzonden. SGP-Tweede-Kamerlid Van der Staaij hoopt dat de gemeenten niet hun oren zullen laten hangen naar deze „gevoelsmatige en niet juridisch onderbouwde oproep. De toenmalige staatssecretaris van Justitie, Cohen, heeft in de Eerste Kamer nog bevestigd dat juist het verplichten van ambtenaren om homohuwelijken te voltrekken een vorm van ongeoorloofde discriminatie is.”

Het COC, belangenorganisatie voor homoseksuelen, vindt het principieel onjuist dat een ambtenaar van de burgerlijke stand mag weigeren een homohuwelijk te voltrekken, aangezien het recht daarop sinds vorige maand bij wet geregeld is. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft, na overleg met Cohen, alle gemeentebesturen aangeraden een „praktische oplossing” te zoeken voor ambtenaren die op grond van hun geloofsovertuiging geen homoseksuelen willen trouwen. De VNG stelt een vervangingsregeling of roosteraanpassingen voor.

Onbestaanbaar
„Wij vrezen dat zo'n houding discriminatie van homoseksuelen in de hand werkt”, zegt J. Leuverman van het COC Midden-Gelderland. „Ambtenaren moeten de wet gewoon uitvoeren, of ze dat nu leuk vinden of niet.” Het COC wil van alle gemeentebesturen weten hoe ze met homohuwelijken zullen omgaan. Mocht blijken dat gemeenten hun ambtenaren van de burgerlijke stand inderdaad toestaan om homohuwelijken te weigeren, dan onderneemt de belangenvereniging verdere stappen.

Van der Staaij zegt te verwachten dat de gemeenten zich zullen voegen naar de lijn die Cohen en de VNG hebben uitgezet. „Als gemeenten zouden stellen dat zij geen boodschap hebben aan de bezwaren van ambtenaren, alhoewel die praktisch gemakkelijk oplosbaar zijn, maken zij zich zelf schuldig aan indirecte discriminatie wegens godsdienst.”

Voor een gang van het COC naar de rechter of de Commissie Gelijke Behandeling is Van der Staaij dan ook niet bang.

Wel wordt uit het protest van het COC duidelijk dat het beter ware geweest dat de positie van gewetensbezwaarde ambtenaren wettelijk was geregeld, aldus de SGP'er. „Maar zelfs dan zou de situatie niet waterdicht zijn geregeld, want bij de benoeming van nieuwe ambtenaren kunnen gemeenten de wet omzeilen. Daarom geloof ik meer in heldere communicatie en het creëren van politieke wil door duidelijk te maken dat de bezwaren van deze ambtenaren zich niet richten tegen homo's als minderwaardige mensen, maar tegen de vorm van het homohuwelijk, die in hun ogen onbestaanbaar is.”

Schrijnend
De RMU reageert „zeer verontwaardigd” op de actie van het COC. RMU-directeur P. Schalk: „Het is buitengewoon schrijnend dat men geen ruimte wil laten voor gewetensbezwaarden. Cohen heeft zelf die ruimte geboden. Als het COC de ambtenaren wil aanklagen voor zogenaamde discriminatie, dan zal de organisatie daar ook de ex-staatssecretaris in moeten betrekken. De nieuwe burgemeester van Amsterdam met een strafblad, dat wil ik nog zien.”

Het COC heeft „geen besef” van gewetensbezwaren, stelt Schalk. „Te overwegen valt of het COC zelf niet aangeklaagd zou moeten worden wegens discriminatie. Nu blijkt immers dat zij die jarenlang tolerantie predikten, geen ruimte laten voor gewetensvolle en gewetensbezwaarde ambtenaren.”

Ambtenaar J. van den Hoorn, hoofd burgerzaken van de gemeente Nunspeet, is „niet onder de indruk” van de COC-brief. „Cohen heeft destijds duidelijk de toezegging gedaan dat er voor gewetensbezwaarde ambtenaren een praktische oplossing moet worden gezocht. Individuele personen kun je niet verplichten een homohuwelijk te sluiten. Blijkbaar is er bij het COC geen tolerantie voor gewetensbezwaarden.”