De jaren zestig, welk beeld roepen
die op? Dat hangt sterk af van de persoon aan wie je dat vraagt. Voor de
een zijn het de jaren waarin verstarde
structuren doorbroken worden, waar
in de verbeelding (tijdelijk) aan de
macht is, waarin eindelijk ruimte
komt voor de mondige burger en
waarin de hoognodige emancipatie
van jongeren en vrouwen nieuwe stimulansen krijgt. Voor anderen zijn
het jaren waarin de vrijzinnigheid en
de secularisatie baan breken, de kerken een politiek evangelie verkondigen, de christelijke moraal afbrokkelt,
mensen de illusie koesteren dat de
maatschappij maakbaar is en waarin
men op allerlei terrein (ook in gezinnen, bedrijven en universiteiten) van
gezag niet meer wil weten.
Studentenopstanden in Parijs doen
in 1968 het regime van De Gaulle
wankelen en vinden ook elders weerklank. In de VS is het de slepende
Vietnamoorlog die op grote schaal
protest en rebellie oproept. Ook elders
doet die oorlog afbreuk aan het Amerikaanse imago. Alom worden protestmarsen georganiseerd.
In Nederland draagt het omstreden
huwelijk van de kroonprinses in 1966
bij aan de oplopende spanningen. De
val van het kabinet-Cals in datzelfde
jaar voegt daar nog het een en ander
aan toe. D66 behaalt in 1967 in één
klap zeven kamerzetels. De Boerenpartij, een andersoortige protestpartij,
boekt eveneens successen. De KVP,
die niet langer op de vanzelfsprekende
steun van de bisschoppen kan rekenen, lijdt daarentegen forse verliezen.
Toch beginnen de jaren zestig vrij
rustig. De welvaart neemt toe. Brede
lagen van de bevolking delen daarin.
Auto, telefoon, televisie en koelkast
doen hun intrede in menig huishouden. Hoger onderwijs komt binnen
het bereik van sociale lagen waar studeren vroeger volstrekt niet aan de orde was.
In Afrika wordt aan het begin van
de jaren zestig de ene na de andere
kolonie onafhankelijk. In het voormalige Belgisch Kongo leidt die onafhankelijkheid al spoedig tot muiterij en
burgeroorlog. Het zal de laatste keer
niet zijn.
De moord op de Amerikaanse president Kennedy in 1963 schokt de wereld. Straten, pleinen, bruggen worden
naar hem genoemd. Zijn opvolger
Johnson zet zich in voor verbetering
van de burgerrechten van de zwarte
Amerikanen, die niet langer bereid
zijn hun ondergeschikte positie te accepteren. Enkele maanden voor de
moord op Kennedy organiseert Martin Luther King een massale Mars op
Washington. In 1968 wordt ook hij
vermoord.
De Koude Oorlog duurt voort. De
Praagse Lente wordt in 1968 door de
inzet van Russische tanks wreed ver
stoord. Op grond van de Breznjev-doctrine acht het Kremlin zich bevoegd in te grijpen wanneer zijn veiligheidsbelangen in Oost-Europa op
het spel staan.
In het Midden-Oosten komt de gespannen verhouding tussen Israël en
zijn buurlanden opnieuw tot uitbarsting. In 1967 verovert Israël in de
Zesdaagse Oorlog de Westoever van de Jordaan, de Sinaïwoestijn en de
Golanhoogte. De Arabieren lijden een
smadelijke nederlaag. Heel Jeruzalem
komt nu in Joodse handen.
|
Kennedy
|
Berlijn
|
Vietnamoorlog
|
Maagdenhuis
|
Supermarkt
|
Beatrix en Claus
|
|