Kerkelijk Leven 12 april 2000

Ds. Van Kooten licht hervormde Katwijkers voor over SoW

„Het gaat niet om de poppetjes
maar om het ene fundament”

Van onze kerkredactie
KATWIJK AAN ZEE – Wat verandert er in de plaatselijke hervormde gemeente van Katwijk aan Zee als Samen op Weg een feit is? „Heel veel”, denkt ds. R. van Kooten. „Vergelijk het met uw huis waarop u een hypotheek hebt. Hoe zou u het vinden als uw bank besluit eenzijdig de hypotheekvoorwaarden te veranderen? Inderdaad, uw huis blijft hetzelfde, maar het contract is wel veranderd. En als er problemen komen, geldt wel de tekst van de nieuwe hypotheekakte.”

Met dit voorbeeld wilde ds. Van Kooten, hervormd predikant uit Soest en synodelid, gisteren in Katwijk aan Zee duidelijk te maken dat de nieuwe kerkorde van de toekomstige SoW-kerk wel degelijk gevolgen heeft voor een plaatselijke hervormde gemeente. Dat de hervormde gemeente van Katwijk na de kerkvereniging gewoon hervormd blijft, noemde hij „een leugenachtige misleiding.” „Er komt straks één nieuwe kerk. En de hervormde gemeenten van de VPKN zijn gemeenten met een hervormd verleden, die in het heden echter gebonden zijn aan de algemene, plurale grondslag van de nieuwe kerk.”

Brief
Drie van de tien wijkgemeenten in Katwijk aan Zee (De Noord, Morgenster en Sion) hadden ds. Van Kooten, bestuurslid van het Comité tot behoud van de Nederlandse Hervormde Kerk, uitgenodigd om voorlichting te geven over Samen op Weg. De centrale kerkenraad van Katwijk, met zo'n 21.000 zielen de grootste hervormde gemeente van ons land, had door middel van een brief in de kerkbode, die landelijk de aandacht trok, al in februari laten weten hiermee niet blij te zijn. „Een voorlichting over een mogelijk toekomstige scheiding kan door ons niet anders worden uitgelegd als een voorbereiding tot scheuring van de hervormde gemeente te Katwijk aan Zee”, aldus de brief. „Wij wijzen dat als zeer ongewenst en ongeestelijk af.”

Ondanks het schrijven bezochten ruim 750 mensen gisteravond de voorlichtingsavond, van wie naar schatting ongeveer eenderde behoorde tot de confessionele modaliteit. Enkele tientallen Katwijkers moesten huiswaarts keren omdat het hervormd kerkelijk centrum niet genoeg plaats bood.

Hoewel aan de avond volgens ds. Van Kooten „wel het een en ander was voorafgegaan”, wilde hij zijn lezing niet antithetisch inzetten. „Het gaat niet om onze mening en om ons gelijk. Het gaat erom dat wij met elkaar de wil van de Heere verstaan.”

Verkeerde belijdenissen
Bij het beoordelen van een kerk zijn niet de poppetjes, maar is het ene fundament belangrijk, stelde de predikant. „Onze vaderen hebben nooit gelet op de kerkelijke organisatie maar wel op de wettige leer der kerk.” En aan de leer in de SoW-kerk mankeert volgens hem nogal wat. „Voor het eerst in de geschiedenis van de Hervormde Kerk wordt het gereformeerde fundament veranderd door er nieuwe belijdenissen aan toe te voegen, die de huidige tegenspreken. De Gereformeerde Bond heeft SoW dan ook terecht de grootste afscheidingsbeweging van de 20e eeuw genoemd.”

In zijn lezing stelde ds. Van Kooten zichzelf voortdurend vragen. Zoals: Heeft Calvijn inderdaad de Augsburgse Confessie ondertekend? In een brief die Calvijn een jaar voor zijn dood schreef, zei ds. Van Kooten te hebben gelezen dat deze de Franse vluchtelingen in Wesel sterk ontraadde de Augsburger te ondertekenen. „Calvijns conclusie is dat zij liever opnieuw vluchteling moeten worden dan dit stuk te ondertekenen. Wij zien hier hoe calvinistisch het is om alleen die belijdenissen te ondertekenen die waarlijk in overeenstemming met Gods Woord zijn.”

Maar het gaat uiteindelijk toch niet om de belijdenis maar om het Woord? Waar het Woord is, is immers de kerk? „Amen”, zei ds. Van Kooten. „Maar geeft dat het recht om verkeerde belijdenissen te accepteren?”

Niemand hoeft toch letterlijk zijn of haar handtekening onder de kerkorde te zetten? „In de kerk heeft een jawoord voor Gods aangezicht de kracht van een eed. Dat is nog meer dan een handtekening.”

Maar in onze kerk vinden we toch ook nu al veel dwalingen? „Dat is waar, maar ze krijgen nu rechtsgrond en worden tot legitieme waarheid verheven.”

Geestelijk geheim
Volgens ds. Van Kooten wordt met het accepteren van de nieuwe kerkorde de kerk van de Reformatie prijsgegeven. „En zo wordt door deze wissel de akte van wederkeer voor de andere gereformeerde kerken voor goed een onmogelijkheid.” De nieuwe grondslag van de SoW-kerk zou op termijn plaats bieden aan remonstranten en doopsgezinden. „En de onveranderde Augsburgse Confessie schept de ruimte die de rooms-katholieken nodig hebben voor hun mis.”

Hoe het verder moet gaan, zei hij niet te weten. „Kent u het geestelijke geheim niet dat wij slechts hebben te gehoorzamen en te volgen en dat de uitkomst aan de Heere is?” Tijdens de vragenbeantwoording verwees hij in dit verband naar zijn grootvader. „Ik durf met trots te zeggen dat ik een kleinkind ben van ds. R. Kok. Als predikant van de Gereformeerde Gemeenten werd hij geschorst omwille van het vrije aanbod van genade. Maar hij kon dat niet verloochenen.”

De plaatselijke predikant ds. W. van Vlastuin, die met ds. Van Kooten vragen beantwoordde, ging in op het wel gehoorde argument dat de Heere ook in de SoW-kerk een opwekking kan geven. „Natuurlijk kan dat. God kan mij ook bekeren in de disco. Maar moet ik daar dan heengaan? We hebben geen draaiboek hoe het verder zou moeten, maar we weten wel wat we niet mogen doen.”