Waarom vertrouwt de overheid haar burgers toch zo weinig?

Door de aanpak van de coronacrisis lijkt het vertrouwen van burgers in de overheid te zijn toegenomen. Misschien kunnen we dit vasthouden. Maar het verandert weinig aan het gebrek aan vertrouwen van de overheid in de burger. Want of het nu gaat om het verlengen van een rijbewijs, het aanvragen van de kinderopvangtoeslag of het aanpakken van schulden, veel mensen raken verstrikt in onze ambtelijke molen.

Bureaucratie die we als overheid hebben opgetuigd vanuit wantrouwen. We stellen alles in het werk om fraude en misbruik te beperken. Door mensen telkens te vragen zich te verantwoorden, geven we aan dat we hen niet vertrouwen. Kloppen de opgegeven inkomsten niet, dan ben je een fraudeur en wordt de toeslag of uitkering teruggevorderd of stopgezet. Kom je niet opdagen op een afspraak, dan volgt er een maatregel zonder eerst te informeren naar de reden van afwezigheid. Heb je schulden, dan kom je niet in aanmerking voor de speciale zorgpolis voor mensen met een laag inkomen.

Burgers zijn steeds vaker de dupe van ons ”fraudedenken”. De toeslagenaffaire is het voorbeeld bij uitstek van wantrouwen door de overheid. Veel gezinnen kwamen in grote financiële problemen door de Belastingdienst, omdat toeslagen onterecht werden stopgezet en teruggevorderd.

Ondoorzichtig

Veel burgers zijn bang geworden voor de overheid. Ik ervaar dat als wethouder Armoedebestrijding in Rotterdam elke dag in onze stad. Waarom zou je, als het water je aan de lippen staat, contact opnemen met de instantie die jou in die problemen heeft gebracht? Dus steken mensen hun kop in het zand, maken de post niet meer open en vermijden zorg, met alle gevolgen van dien. Een schuld van 1000 euro kan zo in vijf jaar tijd, want zo lang wachten de meesten, oplopen tot 45.000 euro voordat er eindelijk actie ondernomen wordt. En dat terwijl het doel van de gemeente bij de schuldenaanpak juist is om er zo snel mogelijk bij te zijn.

De overheid is met haar wetten, regels, uitzonderingen en ingewikkelde onlinesystemen zó ondoorzichtig en ontoegankelijk voor burgers, dat zij op hun beurt ook het vertrouwen in ons verliezen. Met als gevolg dat mensen geen of veel te laat hulp vragen en daardoor flink in de problemen komen. Problemen die zorgen voor stress, schulden, huisuitzettingen, echtscheidingen, werkloosheid en hogere zorgkosten. En dat kost gigantisch veel geld; geld van de burger, want de overheid betaalt die extra miljoenen van belastinggeld.

Maatwerk

Behandel de ander zoals je zelf behandeld wil worden, staat er in de Bijbel. Doen we dat als overheid? Nee, of in ieder geval veel te weinig. Terwijl het zó effectief is als we onze overheidstaken uitvoeren vanuit betrokkenheid en vertrouwen. Kijk maar naar de resultaten van onze stress-sensitieve dienstverlening bij schuldenaanpak, waarbij we bewust kiezen voor een positieve bejegening van Rotterdammers met schulden. Hierdoor hebben vorig jaar ruim 3500 huishoudens een individueel ondersteuningsplan gekregen, dat zijn er 1000 meer dan in 2018.

In het verleden was de gemeente Rotterdam van de stevige aanpak en werd er geen onderscheid gemaakt tussen ”niet-willers” en ”niet-kunners”. Maar in de praktijk is het niet zo zwart-wit. Bij een grote groep schuldenaren is de wil er wel degelijk, maar lukt het door angst, moedeloosheid, taalachterstand, laaggeletterdheid of een licht verstandelijke beperking simpelweg niet.

Iedereen die nu bij de gemeente aanklopt, krijgt hulp op maat. Door maatwerk te bieden, goed te luisteren naar hulpvragen en emoties en stress weg te nemen, winnen de trajectbegeleiders Schuldenaanpak het vertrouwen van hun cliënten.

Niet lief en naïef

Hoe effectief en kosten- en tijdbesparend zou het zijn als heel de overheid vanuit vertrouwen zou werken. Geen blind vertrouwen, maar slim vertrouwen. Daarmee bedoel ik niet lief en naïef. De overheid moet ook open, duidelijk en streng zijn. Maar nu lijden de goeden té zwaar onder de kwaden. Ik geloof in een overheid die betrokken, dienstbaar, oplossingsgericht en eerlijk is.

In deze coronatijd laten het rijk en de gemeenten zien dat het kan. Bijvoorbeeld door alles in het werk te stellen om aanvragers van de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) zo snel mogelijk van voldoende inkomen te voorzien. We gaan hierbij uit van vertrouwen in de aanvrager. Laten we dit voortzetten, want alleen zo winnen we het vertrouwen van de burger terug.

De auteur is wethouder armoedebestrijding, schuldenaanpak en informele zorg in Rotterdam.

Social media Hoe denken onze volgers op Facebook en Instagram hierover?

<blockquote class="instagram-media" data-instgrm-captioned data-instgrm-permalink="https://www.instagram.com/p/CBxEsO9iyvs/?utm_source=ig_embed&amp;utm_campaign=loading" data-instgrm-version="12" style=" background:#FFF; border:0; border-radius:3px; box-shadow:0 0 1px 0 rgba(0,0,0,0.5),0 1px 10px 0 rgba(0,0,0,0.15); margin: 1px; max-width:540px; min-width:326px; padding:0; width:99.375%; width:-webkit-calc(100% - 2px); width:calc(100% - 2px);"> <path d="M556.869,30.41 C554.814,30.41 553.148,32.076 553.148,34.131 C553.148,36.186 554.814,37.852 556.869,37.852 C558.924,37.852 560.59,36.186 560.59,34.131 C560.59,32.076 558.924,30.41 556.869,30.41 M541,60.657 C535.114,60.657 530.342,55.887 530.342,50 C530.342,44.114 535.114,39.342 541,39.342 C546.887,39.342 551.658,44.114 551.658,50 C551.658,55.887 546.887,60.657 541,60.657 M541,33.886 C532.1,33.886 524.886,41.1 524.886,50 C524.886,58.899 532.1,66.113 541,66.113 C549.9,66.113 557.115,58.899 557.115,50 C557.115,41.1 549.9,33.886 541,33.886 M565.378,62.101 C565.244,65.022 564.756,66.606 564.346,67.663 C563.803,69.06 563.154,70.057 562.106,71.106 C561.058,72.155 560.06,72.803 558.662,73.347 C557.607,73.757 556.021,74.244 553.102,74.378 C549.944,74.521 548.997,74.552 541,74.552 C533.003,74.552 532.056,74.521 528.898,74.378 C525.979,74.244 524.393,73.757 523.338,73.347 C521.94,72.803 520.942,72.155 519.894,71.106 C518.846,70.057 518.197,69.06 517.654,67.663 C517.244,66.606 516.755,65.022 516.623,62.101 C516.479,58.943 516.448,57.996 516.448,50 C516.448,42.003 516.479,41.056 516.623,37.899 C516.755,34.978 517.244,33.391 517.654,32.338 C518.197,30.938 518.846,29.942 519.894,28.894 C520.942,27.846 521.94,27.196 523.338,26.654 C524.393,26.244 525.979,25.756 528.898,25.623 C532.057,25.479 533.004,25.448 541,25.448 C548.997,25.448 549.943,25.479 553.102,25.623 C556.021,25.756 557.607,26.244 558.662,26.654 C560.06,27.196 561.058,27.846 562.106,28.894 C563.154,29.942 563.803,30.938 564.346,32.338 C564.756,33.391 565.244,34.978 565.378,37.899 C565.522,41.056 565.552,42.003 565.552,50 C565.552,57.996 565.522,58.943 565.378,62.101 M570.82,37.631 C570.674,34.438 570.167,32.258 569.425,30.349 C568.659,28.377 567.633,26.702 565.965,25.035 C564.297,23.368 562.623,22.342 560.652,21.575 C558.743,20.834 556.562,20.326 553.369,20.18 C550.169,20.033 549.148,20 541,20 C532.853,20 531.831,20.033 528.631,20.18 C525.438,20.326 523.257,20.834 521.349,21.575 C519.376,22.342 517.703,23.368 516.035,25.035 C514.368,26.702 513.342,28.377 512.574,30.349 C511.834,32.258 511.326,34.438 511.181,37.631 C511.035,40.831 511,41.851 511,50 C511,58.147 511.035,59.17 511.181,62.369 C511.326,65.562 511.834,67.743 512.574,69.651 C513.342,71.625 514.368,73.296 516.035,74.965 C517.703,76.634 519.376,77.658 521.349,78.425 C523.257,79.167 525.438,79.673 528.631,79.82 C531.831,79.965 532.853,80.001 541,80.001 C549.148,80.001 550.169,79.965 553.369,79.82 C556.562,79.673 558.743,79.167 560.652,78.425 C562.623,77.658 564.297,76.634 565.965,74.965 C567.633,73.296 568.659,71.625 569.425,69.651 C570.167,67.743 570.674,65.562 570.82,62.369 C570.966,59.17 571,58.147 571,50 C571,41.851 570.966,40.831 570.82,37.631"> Dit bericht bekijken op Instagram #DilemmaDinsdag | Een overheid met vertrouwen in haar burgers lost problemen makkelijker op, bespaart tijd en miljoenen euro’s. Wederzijds vertrouwen moet weer het uitgangspunt worden voor de overheid. Hoe zit dat bij jou? Heb jij meer of minder vertrouwen in de overheid sinds de coronacrisis? Reageer in de reacties hieronder? . . Lees het interessante artikel hierover via de link in onze bio #linkinbio? #overheid #vertrouwen #rutte #dejonge #coronacrisis #crisis #wederzijds #burgers #regering #rotterdam #linkinbio @minpres @nederlandse_overheid @rijksoverheid.nl @rijksoverheid_nl #achterstandswijk #werkloosheid #geld #aandacht

Een bericht gedeeld door Reformatorisch Dagblad (@rdbeeld) op 22 Jun 2020 om 11:00 (PDT)

Waarom vertrouwt de overheid haar burgers toch zo weinig?

Opinie

RD.nl in uw mailbox?