Geloof niet te vangen in statistieken

JA

Er zijn veel voorbeelden te geven van het opgaan, blinken en verzinken van christelijke kerken. De ”Atlas of Global Christianity” geeft overzichten waaruit onomstotelijk blijkt dat waar vroeger een bloeiende kerk was, nu amper meer christenen zijn terug te vinden. Soms omdat een beschaving in haar geheel verdween. Soms omdat de steden zelf niet meer bestaan en mensen wegtrokken. Volksverhuizingen vonden de geschiedenis door plaats.

En om dicht bij huis te blijven: in West-Europa speelde de christelijke kerk een eeuw geleden nog een belangrijke rol maar nu is daar weinig meer van over. Sociale wetenschappers geven dit proces de naam secularisatie: losmaking uit de godsdienstig-religieuze sfeer. De Britse omroep BBC vertoonde vorig jaar december een documentaire met de titel ”Zal religie eens verdwijnen?” Volgens onderzoekers was het aantal atheïsten op de aarde hoger dan ooit te voren. Uit een onderzoek in 57 landen bleek dat tussen 2005 en 2011 het aandeel mensen dat zich religieus noemt, was gedaald van 77 procent naar 68 procent.

Als je je door dit soort gegevens laat leiden, lijkt het weinig aantrekkelijk om je te bekeren tot zoiets als het christelijk geloof.

NEE

Als je met een sociologische blik naar de wereld om je heen kijkt, kijk je door een andere bril dan die van het christelijke geloof. De focus van de sociologie is die van de samenleving. Secularisatie is dan ook een begrip uit de sociologische wetenschap. Sociologen doen namelijk uitspraken over verschijnselen die zij waarnemen en zij beperken zich tot de getallen, de trends en allerlei sociaalwetenschappelijke studies.

Echter, de werkelijkheid van het christelijke geloof is meer dan dat. Daarom gebruikt de christen tevens geloofstaal. Hij gelooft in het bestaan van God en bezigt woorden zoals hoop en verwachting. Hij rekent met zekerheden die onzichtbaar en onmeetbaar zijn. Hij rekent met wonderen en belijdt een Godsbestuur dat boven alle onderzoekbare ontwikkelingen en trends uitgaat. Een christen houdt zelfs voor waar dat er een hel en een hemel zijn en legers van engelen; onwaarneembaar, maar uitgezonden om gelovigen bij te staan. Een christen rekent met een werkelijkheid die in het geloof waar is. Niet minder zeker, niet minder werkelijk, maar beslist niet te vangen in getallen en trends en ontwikkelingen.

Wat is het antwoord van de christen op de ontwikkeling die hiervoorgeschetst is?

Het eerste antwoord is algemeen: Ik geloof in het bestaan van God de almachtige Vader, Schepper van hemel en aarde. Daarmee zeg ik dat er meer is dan wat wij waarnemen en in cijfers en statistieken kunnen uitdrukken, dat er een God is die boven alles uitgaat.

Het tweede antwoord vult aan met een verbijzondering: Ik geloof dat Jezus Christus, de Zoon van God, de wereldgeschiedenis bestuurt met het oog op Zijn wederkomst. In de duiding van de wereldgeschiedenis telt niet de status of het aantal aanhangers van de kerk of tijdelijk succes, maar het uiteindelijke doel dat God met deze wereld heeft.

Het derde antwoord maakt het persoonlijk: Ik geloof dat Jezus Christus, de Zoon van God, ook mijn Heere en Zaligmaker is. God de Heilige Geest werkt in mij dit geloof dat diep in mijn hart zetelt. Het verenigt mij innerlijk met God in Christus Jezus. De waardevastheid hiervan is niet in trends en ontwikkelingen vast te stellen. Die is alleen in het geloof te ervaren.

DUS

Om te bepalen of iets waardevast is, kunnen de gebeurtenissen en verschijnselen in deze wereld niet maatgevend zijn. Die zijn aan verandering onderhevig. Uiteindelijk moest zelfs in de genoemde uitzending van de BBC worden toegegeven dat wetenschappers falen in het geven van waardevaste antwoorden op de zich opeenstapelende crises in de wereld. En over één ding waren de meeste wetenschappers het eens: religie zal altijd een rol blijven spelen in het leven van mensen om antwoorden te geven over de niet-zichtbare werkelijkheid. Want er is meer dan wat we zien.

Vervolgens zeg ik dan: welke religie of godsdienst? Niet die de hoofdrol speelt in een wereld van opgaan, blinken en verzinken. Ook geen religie van goedkope cadeaus. Het enige houvast tot in het eeuwige leven voor iedere wereldburger is het christelijk geloof, waarin de overwinnende kracht van Jezus Christus, Gods Zoon, wordt beleden, Die zelfs de dood heeft overwonnen.

Dr. J. H. van Doleweerd, missioloog en theologisch docent

Geloof niet te vangen in statistieken

Opinie

RD.nl in uw mailbox?