Beeld van zielige en arme ouderen klopt niet

De laatste maanden wordt er een klaagzang over het ouderenbeleid aangeheven die steeds heftiger wordt. Voorman Krol van 50PLUS en de directeur van de ouderenomroep Max, Slagter, voeren deze klaagzangen aan. Daaruit ontstaat het beeld van ouderen die maar slecht kunnen rondkomen, een pover bestaan leiden en voor wie de geneugten van het leven niet zijn weggelegd.

Ik verzet me met kracht tegen deze beeldvorming. Voor alle duidelijkheid, ik besef heel goed dat er ouderen zijn die in de knel zitten en voor wie het leven door lichamelijke en verstandelijke gebreken bepaald geen pretje is. Ik ken ook de knelpunten in de zorg, met name in de verpleeghuizen. Maar het beeld dat wordt opgeroepen van ouderen die er beroerd aan toe zijn, is onjuist.

Bejaardenhuizen

Ruim 90 procent van de ouderen woont tot op hoge leeftijd in de eigen omgeving. Vaak met wat hulp, maar toch: men woont nog zelfstandig en heeft een waardig leven. Sterker nog, ik durf de stelling aan dat ouderen in Nederland het nog nooit zo goed gehad hebben als nu.

De bewijzen daarvoor liggen voor het oprapen. Ga binnenkort als de voorjaarszon weer schijnt op een terrasje zitten en je kunt lopen over de grijze hoofden die achter een aperitief zitten. Wie weleens in de schouwburg of concertzaal komt, zal verrast zijn door het grote aantal 65-plussers dat daar zit te genieten. Hetzelfde geldt voor musea en vakantiereizen. Nooit eerder in de geschiedenis namen ouderen in zo ruime mate deel aan dit uitgaansleven.

Ook in de huisvesting van de ouderen is er na de Tweede Wereldoorlog enorm veel veranderd en verbeterd. Het is waar, de traditionele bejaardenhuizen verdwijnen. Maar vergeet niet dat deze vanaf het eind van de jaren 50 in een rap tempo gebouwd zijn, niet zozeer om ouderen te plezieren, maar om woningen vrij te maken in het kader van de toen nog schrijnende woningnood. Het was geen uitzondering dat mensen op hun 65e naar het bejaardenhuis gingen, om zo ruimte te maken voor kinderen of kleinkinderen.

Die tijd is voorbij. Het is dan ook logisch dat er steeds minder behoefte is aan traditionele bejaardenhuizen. Maar er is de afgelopen halve eeuw wel een breed scala aan in- en aanleunwoningen, ouderenappartementen en allerlei woonvoorzieningen voor 65-plussers ontwikkeld. Ook is er een groot aantal ontmoetingsplekken voor ouderen ontstaan, waar ontspanning wordt geboden, waar ruimte is voor een gesprek en waar gezamenlijk de maaltijd kan worden gebruikt.

Ook de medische voorzieningen voor ouderen zijn enorm uitgebreid. En wat een zegen is het dat het ziekenfonds verdwenen is en de ouderen niet meer urenlang in de wachtkamer van hun huisarts of specialist hoeven te zitten. Onder het nieuwe zorgstelsel is ook het klassenstelsel in het ziekenhuis volledig afgeschaft. Men krijgt een eenpersoonskamer als dat medisch noodzakelijk is, en niet als men een hogere premie heeft betaald.

Appeltaart

Ziehier wat voorbeelden van de enorme verbetering van de positie van ouderen in onze maatschappij. Mijn indruk en ervaring is bovendien dat de meeste ouderen het goed naar hun zin hebben. Wat betreft de eenzaamheid die vaak genoemd wordt, die kan niet door een overheid, kerk of welke instantie dan ook verholpen worden. Ouderen zullen zelf op tijd hun vrienden- en relatiekring moeten opbouwen. En dus een keer die appeltaart bakken en dan de buren uitnodigen.

Volgens Krol en Slagter hebben de ouderen die nu het slachtoffer worden, onze maatschappij na de oorlog opgebouwd. Maar dat is onzin. Ik ben zelf zeventig, die opbouwgeneratie was de generatie van mijn ouders, die al lang overleden zijn. De huidige generatie ouderen heeft ook in steeds toenemende welvaart geleefd.

Kortom, het beeld van de ouderen in Nederland is niet zo somber, ook financieel niet. Steeds meer mensen krijgen naast hun AOW een zeer redelijk pensioen. Ook vrouwen, die in steeds grotere mate ook aan het arbeidsproces hebben deelgenomen.

Nogmaals, ik ben mij van de knelpunten en moeilijke gevallen zeer bewust. Daar moet zeker aan gewerkt worden. Maar het algemene beeld dat opgeroepen wordt van een beetje zielige, arme en verwaarloosde ouderen, doet onrecht aan meer dan een halve eeuw goed sociaal beleid dat door praktisch alle politieke stromingen in het parlement gedragen is.

De auteur is oud-chef opinie van het Utrechts Nieuwsblad en schrijver van het boek ”De zilveren stroom. Leve het ouder worden” (uitg. Aspekt).

Beeld van zielige en arme ouderen klopt niet

Opinie

RD.nl in uw mailbox?