Vocaal ensemble EVA: samen ademen, het liefst hoorbaar

Het past allemaal net rond de eettafel in de krappe woonkamer van een tussenwoning in hartje Ede. Vijf van de zes zangeressen van vocaal ensemble EVA werken hard aan de voorbereidingen voor de presentatieconcerten van hun nieuwe cd’s. Mezzosopraan Raghna Wissink is er niet bij vanwege zwangerschapsverlof. „Dat is best spannend, want deze muziek is geschreven voor zes stemmen”, zegt mezzosopraan Maike van der Wiel. „Maar daar gaan we creatief mee om.”

Het vrouwenensemble zet de laatste puntjes op de i van ”Zwei Beter” (Twee bidders) van de Letse componist Arvo Pärt dat is gebaseerd op de gelijkenis van Jezus over de farizeeër en de tollenaar in de tempel. „Stop! Hier gebeurt van alles, maar we doen het niet samen”, zegt mezzosopraan Lieke van Oostenbrugge. Vervolgens wordt akkoord voor akkoord neergezet van het trotse gebed van de farizeeër. De deemoedige bede van de tollenaar dat erop volgt gaat de zangeressen te langzaam. „We zijn hier veel te veel naar elkaar aan het luisteren. Stilstaan doen we in andere stukken wel.”

Voortdurend voorzien de zangeressen van EVA elkaar van feedback en dat gaat op een directe en dus duidelijke wijze. Want er moet flink worden doorgewerkt. Als het ensemble tijdelijk wat is uitgedund vanwege toiletbezoek en het zetten van weer een pot thee, biedt dat voor de overige drie zangeressen de gelegenheid om die ene lastige frase even driestemmig door te nemen.

Wat drijft jullie als vocaal ensemble?

Maike: „Financieel gezien is dit bepaald geen topbaan. Maar wij houden zo ontzettend veel van ensemblezingen. We weten niet van ophouden.”

Lieke: „We vinden het belangrijk dat er in Nederland een vrouwenensemble als EVA bestaat. Vaak doen vocale ensembles toch concessies richting de lichte muziek. Wij gaan voor het echte klassieke repertoire. Daar ligt onze kracht.”

Ineke: „Veel mensen weten helemaal niet wat een vocaal ensemble is. Ze kunnen zich vaak niets bij de klank voorstellen. Het is geweldig te merken dat mensen verrast worden tijdens onze concerten. Iedere stem komt individueel tot haar recht. Wij brengen een uniek geluid: helder, fris, jeugdig en transparant.”

Veel muzikanten kunnen niet rondkomen van de muziek.

Marije: „Er zijn echt wel momenten geweest waarop we hebben gedacht: Lukt het nog? Levert het voldoende op? We moeten keihard werken om er iets aan over te houden. Naast het zingen bij EVA doen we afzonderlijk van elkaar allerlei andere werkzaamheden, zoals het leiden van koren, solo-optredens en lesgeven aan muziekscholen. Maar ook buiten de muziek, in de kinderopvang of in een speelgoedwinkel. Het is moeilijk om rond te komen van zingen alleen. Sommigen hebben het geluk dat hun partner een goede baan buiten de muziek heeft.”

Lieke, die hoopt te trouwen met een tubaspeler, lacht: „Trouw nooit als musicus met een musicus.”

Susanne: „Mensen vragen ons weleens om ergens een uur te komen zingen voor 200 euro. Maar dan zijn wij nog niet eens uit onze reiskosten.”

In koor: „Maar dat doen we niet meer!”

Marije: „Een optreden in ruil voor podiumervaring. Je zou mensen die dat voorstellen het liefst recht in hun gezicht willen uitlachen. Maar het is vaak ook onwetendheid. Dus moeten we onze tarieven ook uitleggen. Een simpel rekensommetje werkt vaak al zeer verhelderend.”

Zes vrouwenstemmen: een redelijk unieke bezetting.

Susanne: „Het vinden van geschikt repertoire valt best tegen. In de 19e eeuw is vrij veel voor vrouwenkoor gecomponeerd en ook hedendaagse componisten wagen zich er nog weleens aan. Maar daar houdt het ook wel mee op. We vragen componisten daarom regelmatig nieuwe muziek voor ons schrijven, of we laten bestaande muziek arrangeren. Veel bestaande muziek is helaas voor driestemmig vrouwenkoor geschreven.”

Marije: „Het zesstemmige ”Zwei Beter” van Pärt is ons dus op het lijf geschreven. We voeren deze muziek vaak uit en het staat ook op onze nieuwe cd. Iedere keer als we ”Zwei Beter” zingen is het een succes. We merken het direct: het publiek wordt gegrepen door deze intense en contrastrijke muziek. Van jong tot oud.”

Wat houdt jullie bij elkaar?

Lieke: „Onlangs las ik ergens dat je met het zingen in een ensemble nog meer op elkaar bent aangewezen dan binnen een huwelijk. Ik vind dat niet helemaal gelogen. Je bent als zanger heel kwetsbaar en je wilt het hoogste niveau bereiken. Dat vraagt om een heel directe manier van communiceren en dat kan hard aankomen.”

Ineke: „Er zijn natuurlijk altijd wel ergernissen. We hebben geleerd dat zo snel mogelijk uit te spreken. Het heeft weleens iets te lang geborreld. We hebben zelfs overwogen om de handdoek in de ring te gooien. Dan staan we voor een keuze: óf we laten de bom ontploffen óf we gaan er met elkaar uitkomen. We plannen hiervoor heel serieus speciale sessies met hulp van buitenaf.”

Maike: „We delen onze toekomstdromen. Als die dromen te ver uiteenlopen, moeten we daar ook conclusies uit trekken. De afgelopen jaren hebben verschillende ensembleleden uit zichzelf aangegeven te willen vertrekken.”

Podiumpresentatie is bij klassieke muziek best lastig.

Susanne: „Inderdaad, het wordt bij klassieke muziek al snel een beetje stijf. Het is een vraag die ons voortdurend bezighoudt: Wat wil de muziek zeggen en hoe stralen wij dat uit? We denken bijvoorbeeld goed na over de opstelling.”

Maike: „Tijdens masterclasses van The King’s Singers leerden we allerlei ensembletrucjes die soms erg voor de hand liggen, maar wel goed werken. Ga bijvoorbeeld eens midden in de zaal staan. Zorg dat je lessenaars helemaal plat staan, dat er zo min mogelijk tussen jou en het publiek in staat. En: adem echt samen, het liefst hoorbaar.”

Lieke: „We zingen zo veel mogelijk uit het hoofd. Zonder bladmuziek is het veel makkelijker om het publiek in de ogen te kijken en de luisteraars mee te nemen.”

---

Vocaal ensemble EVA

Vocaal ensemble EVA bestaat uit zes klassiek geschoolde zangeressen uit Nederland en België die hun opleiding genoten aan het conservatorium in Zwolle. Momenteel zingen in het ensemble de sopranen Susanne Weber, Marije Wieringa, de mezzosopranen Lieke van Oostenbrugge, Maike van der Wiel en Raghna Wissink en de alt Ineke De Vylder. EVA werd in 2014 opgericht na een project aan het Zwolse conservatorium onder leiding van The King’s Singers. Nog steeds wordt EVA regelmatig gecoacht door dit beroemde ensemble. Daarnaast gaat EVA regelmatig te rade bij ensemblespecialisten als Harry van Berne en Klaas Stok. Afgelopen jaren nam het ensemble deel aan het Grachtenfestival Conservatorium Concours en het International A Capella Concours in Leipzig. Zomer 2018 gaf EVA twee concerten op het Grachtenfestival in Amsterdam, in samenwerking met het nieuw opgerichte koperkwintet MOSA Brass. EVA heeft inmiddels een divers repertoire opgebouwd, variërend van renaissancemuziek tot hedendaagse composities. Om het lustrum luister bij te zetten brengt EVA deze maand twee cd’s uit. Op ”Jaarringen” staat enkel muziek van de muziekpedagoog en koordirigent Albert Wissink (1954). Daarnaast zong het ensemble een cd vol met zijn favoriete muziek.

Meer informatie: www.evavocaal.nl

Vocaal ensemble EVA: samen ademen, het liefst hoorbaar

Muziek

RD.nl in uw mailbox?