Ab Nieuwdorp verrast luisteraars Radio 4 graag met mooie muziek

Met de vraag welke muziek helpt om de batterij van zijn luisteraars op te laden, vervolgt de presentator zijn programma. Hij doet vast een suggestie: „Het zou zomaar Mozart kunnen zijn.” Nieuwdorp (1975) refereert aan het nieuws dat Nederland 100.000 voertuigen telt die volledig of gedeeltelijk op elektriciteit rijden. Luisteraars kunnen hem via de mail of de app ”WhatsAb” laten weten welke klanken hun accu vullen. Rond halftwaalf zal de presentator een keus uit hun reacties maken.

Sinds augustus vorig jaar presenteert Nieuwdorp elke werkdag tussen negen en twaalf het Avrotrosprogramma De Klassieken op NPO Radio 4. „De persoonlijkheid van een presentator telt veel meer dan vroeger. Ik kan dicht bij mijzelf blijven. De redactie doet programmavoorstellen. Ik kan alle ideeën overnemen, maar ook werken laten vervallen of voor andere uitvoeringen kiezen. En ik krijg alle ruimte om gebeurtenissen in de wereld of iets wat ik zelf meemaakte in het programma te verwerken.”

Nieuwdorp associeert graag. Na een deel uit Mozarts ”Sinfonia concertante voor viool, altviool en orkest” sluit hij aan bij zijn eerdere opmerking over elektrische auto’s. Dat de snelle vervoersmiddelen van vandaag er vroeger niet waren, betekent niet dat mensen vroeger altijd op één plek woonden. Hij geeft het voorbeeld van de 17e-eeuwse componist Kerll, die in Brussel, München, Rome en Wenen werkte. Daarna laat hij het ”Introitus” uit Kerlls ”Missa pro defunctis” horen.

De presentator groeide op in het Zeeuwse Kapelle-Biezelinge. Zijn ouders houden van klassieke muziek. „Mijn vader krijgt tranen in de ogen bij het langzame deel uit het klarinetconcert van Mozart. Beethovens Zesde symfonie is favoriet bij mijn moeder. Het schijnt dat ik in de box stond te dirigeren als er muziek klonk.”

Nieuwdorp is getrouwd en vader van twee dochters. Hij is lid van de Protestantse Kerk in Nederland. Hij studeerde tuba aan Koninklijk Conservatorium in Den Haag en Engels aan de Universiteit Utrecht. Zijn master Engels deed hij in het Britse Bristol. Na zijn studie werkte hij jarenlang in het middelbaar onderwijs.

Nooit gedroomd van een orkestbaan?

„Jawel, ik wilde graag spelen onder grote dirigenten als Bernstein en Haitink. Als tubaïst leg je een prachtig fundament onder een orkest. Ik vond het als kind ook wel fijn dat ik mij achter die grote tuba kon verschuilen als ik eens een foute noot speelde tijdens een uitvoering van de plaatselijke muziekvereniging.”

Het werd geen orkestzaal, maar een schoollokaal.

„In Bristol gaf ik als tegenprestatie voor de lessen die ik kreeg, zelf Nederlandse les aan de universiteit. Het overdragen van kennis beviel zo goed dat ik er mijn vak van maakte. Ik speel overigens nog altijd tuba, thuis, in een koperkwintet en als lid van Kamerorkest Pulcinella. Ik heb het nodig om muziek van binnenuit te kunnen beleven.”

Hoe raakte u bij de radio verzeild?

„Als puber luisterde ik al naar Radio 4 en ontdekte daardoor veel moois. De radio heeft iets mystieks, dankzij de stem en de persoonlijkheid van de presentator in combinatie met de gedraaide muziek. Van verschillende kanten hoorde ik dat ik een mooie stem heb. Mensen adviseerden mij daar iets mee te doen. Zo heb ik documentaires ingesproken en veel werk voor de Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden gedaan.

Toen ik in 2007 hoorde dat Radio 4 nieuwe presentatoren zocht, heb ik gesolliciteerd. Aan het eind van de interne opleiding schoot ik als enige over. Vorig jaar kreeg ik –mede op aangeven van een panel van luisteraars– de vraag of ik De Klassieken wilde gaan presenteren. Die kans heb ik met beide handen aangegrepen.”

Wat is uw missie?

„In De Klassieken moeten de mooiste werken uit de muziekgeschiedenis klinken, in de beste uitvoeringen. Ik wil mensen raken en verbinden. Daarnaast probeer ik hen te verrassen door onbekendere werken te laten horen. Zoals de gids in het Rijksmuseum in Amsterdam die bezoekers niet alleen Rembrandts ”Nachtwacht” laat zien, maar hen ook meeneemt naar het schilderij met eenzelfde lichtinval dat gemaakt is door een onbekende kunstenaar. Verder wil ik Nederlandse tradities als die van het orgel, de blaasorkesten en de uitvoeringen van Bachs Matthäus Passion recht doen.”

Hoe verloopt het contact met de luisteraars?

„Mijn luisteraars zijn overwegend veertigplussers. Ik merk dat ze steeds meer met mij delen. Ze attenderen mij via de mail of de app op bepaalde stukken, beschrijven hun ervaringen met muziek of delen persoonlijke dingen. Vorige week nog, in het kader van de Dag van de Mantelzorg. Een vrouw mailde dat ze haar overleden man lang had verzorgd en dat ze nu zelf hulpbehoevend was. Een jonge vrouw vroeg of ik haar ouders met muziek wilde bedanken, omdat ze haar hadden gesteund toen ze in een depressie raakte. Dergelijke verhalen ontroeren mij.”

Hoe probeert u een jonger publiek aan te boren?

„Door actief te zijn op sociale media. Door jonge musici die mij vragen of ze hun cd in mijn programma mogen presenteren met open armen te ontvangen. En door mijn steentje bij te dragen aan projecten. Een voorbeeld is Klassiek Geeft, waarmee Radio 4 het muziekonderwijs op basisscholen wil stimuleren.”

Geeft u als christen religieuze muziek extra aandacht?

„Vooropgesteld, ik maak radio voor álle Nederlanders. Regelmatig verwerk ik in mijn programma elementen van het liturgisch jaar. Wat zou klassieke muziek zijn zonder alle werken die voor de Hogere zijn geschreven?”

Onbewoond eiland

Welke drie stukken zou Ab Nieuwdorp meenemen naar een onbewoond eiland? „Als eerste de ”Fantasia on a Theme by Thomas Tallis” van de Engelse componist Ralph Vaughan Williams. Het is bespiegelende muziek die de tijd ontstijgt. Op nummer twee komt het requiem van Jean Richafort, een renaissancewerk waarin wordt teruggeblikt op het leven en de blik zich ook richt op de eeuwigheid. Als nummer drie kies ik de tweede suite uit ”Daphnis en Chloë” van Maurice Ravel. Je ziet in deze muziek de zon opkomen en hoort de vogels fluiten. Het werk neemt je mee de nieuwe dag in.”

In de ban van Engeland

Ab Nieuwdorp is weg van de Engelse taal en cultuur en draait regelmatig Engelse muziek in zijn radioprogramma De Klassieken. „Die passie is ontstaan door het lezen van boeken als ”Robin Hood”, ”In de ban van de ring” en ”De Hobbit”. De mystieke sfeer en de strijd tussen goed en kwaad in deze verhalen spreken mij enorm aan. De Engelse taal is van een ongekende schoonheid, onder andere vanwege de talrijke nuances. Ik waardeer de Engelsen om hun subtiele humor. De Engelse muziek is tijdloos. Ik heb altijd het gevoel dat de eeuwen mij omarmen als ik ernaar luister.”

Ab Nieuwdorp verrast luisteraars Radio 4 graag met mooie muziek

Muziek

RD.nl in uw mailbox?