Hulpverlener Brouwer over hongersnood in Zuid-Sudan

TOEN

Medair helpt lijdende mensen in afgelegen en verwoeste gemeenschappen in Afrika en Azië tijdens crises. Toen ik hier in september 2013 arriveerde, was de situatie hoopvol. In 2005 was de jarenlange burgeroorlog beëindigd en op 9 juli 2011 werd Zuid-Sudan onafhankelijk. Geen oorlog en geen honger meer, dacht de bevolking. Er was gemeenschapszin. We hebben veel meegemaakt, maar nu bouwen we het land samen op; dat was de sfeer.

In juli 2013 werd de vicepresident afgezet. In december had een schermutseling plaats tussen de wachten van de president en de voormalige vicepresident. Dat draaide uit op een burgeroorlog. Ik was toen net in Kenia. Hulporganisaties evacueerden hun werknemers uit Zuid-Sudan. We zijn echter zo snel mogelijk teruggegaan.

Duizenden mensen sloegen op de vlucht voor het geweld. Een deel van hen trok de grens over. Anderen verblijven ergens in de rimboe, of in een kamp van de Verenigde Naties.

De hulpverleningsorganisaties proberen de nood te lenigen. Als projectmanager hield ik me bezig met de distributie van ”non-fooditems”: huishoudartikelen en noodonderdak. Daarna was ik projectcoördinator in Renk, een stad in het noorden van Zuid-Sudan. We hebben er klinieken, drinkwatervoorziening en een voedingsprogramma opgezet. Vorig jaar was ik van juni tot oktober op verlof. Sinds november werk ik als een van de twee adjunct-directeuren in het gebied.

NU

De regering van Zuid-Sudan en de Verenigde Naties wezen deze week op de hongersnood die de bevolking van het land bedreigt. Ook in Somalië is de toestand nijpend. Daar heeft het al twee seizoenen niet geregend. Oogsten mislukken, voedselprijzen stijgen en onder mens en dier neemt de sterfte toe.

In Zuid-Sudan moeten inwoners in sommige gebieden voortdurend vluchten voor het geweld. Ze hebben vaak nauwelijks toegang tot basisvoorzieningen als voedsel, water en gezondheidszorg. Veel kinderen zijn ondervoed. Hoe langer deze situatie duurt, hoe kwetsbaarder de bevolking wordt.

Hier in de stad Juba, waar ik meestal werk, zie ik steeds meer bedelende kinderen op straat. Mensen proberen iets bij te verdienen, maar door de hoge inflatie en de steeds verder stijgende voedselprijzen kan een deel van de bevolking geen eten kopen, ook op plaatsen waar dat wel beschikbaar is.

Als hulpverleners proberen we de ontheemden en de meest kwetsbaren te voorzien van medische zorg, voedsel, schoon drinkwater en tijdelijk onderdak. We krijgen financiële steun van Europese landen en de Verenigde Staten. In het conflict stellen we ons strikt onpartijdig op. We helpen mensen in nood, ongeacht hun ras, geslacht, leeftijd, sociale status, religie of politieke achtergrond.

De situatie verandert voortdurend. Onze mobiele teams kunnen zich snel verplaatsen als we van de bevolking of van partners horen dat het geweld dichterbij komt. Het is zwaar maar dankbaar werk.

Ik ben op tal van plaatsen geweest waar mensen afgesneden zijn van gezondheidszorg en waar geen markt is om voedsel te kopen. In oktober openden we een nieuwe kliniek en daar kwamen binnen enkele weken 2000 kinderen die supplementaire –aanvullende– voeding nodig hadden. Dat is extreem veel voor één locatie, en meer dan in de voorgaande jaren.

Door een vergelijking van lengte en gewicht bepalen we welke voeding kinderen nodig hebben. Daarvoor gebruiken we onder meer Plumpy’nut, een op pinda gebaseerd voedingsproduct. De combinatie van voedselgebrek en slechte hygiëne zorgt voor schrijnende situaties. Moeders krijgen voorlichting over gezonde voeding en preventie van ziekten.

Als de gezondheid van de kinderen ernstig gevaar loopt, worden ze opgenomen in een stabilisatiecentrum. Daar vechten de personeelsleden 24 uur per dag om het leven van die kinderen te redden.

Je ziet veel verdriet. Ouders weten niet hoe ze hun kinderen van het nodige kunnen voorzien. Het is mooi om mee te maken hoe we in die toestand hoop kunnen brengen. Maar er overlijden ook mensen. Het is moeilijk overzicht over de situatie te krijgen, zeker in gebieden waar we vanwege het gevaar niet kunnen komen.

STRAKS

Vele jaren is er oorlog in dit land geweest, en het is schrijnend om te zien hoe die situatie zich herhaalt. Maar de oorlog is niet overal. Er zijn gebieden waar het leven normaal doorgang vindt, al komt dat minder in het nieuws.

Dit is een sterk volk, dat al veel heeft meegemaakt. Ze hebben geleerd om te gaan met tegenslag. Het is mooi om te zien dat mensen die ontheemd zijn, op hun nieuwe locatie zo snel mogelijk weer een normaal dagritme proberen te ontwikkelen. Mensen die hun winkel zijn kwijtgeraakt, beginnen in het vluchtelingenkamp een nieuwe winkel. Je vraagt je soms af: hoeveel kunnen deze mensen nog doorstaan? Maar dan zie je de veerkracht, de weerbaarheid, de hoop op een betere toekomst. Dat helpt bij de wederopbouw als het conflict kan worden beëindigd. Na de noodhulp zal ontwikkelingshulp nodig zijn.

Onze hulp brengt hoop. De hulpverlening is een erkenning van de waarde van het menselijk leven in een omgeving waarin dat leven soms weinig waard lijkt. Als christen denk ik dat we ons ook op het kernprobleem moeten richten: mensen hebben de Bijbelse boodschap van vrede nodig. Je ziet hier hoe christenen zich voor die boodschap inzetten.

Hulpverlener Brouwer over hongersnood in Zuid-Sudan

Mens & samenleving

RD.nl in uw mailbox?