Kunst met verlangen naar een betere wereld

Op zestien panelen is een desolaat landschap te zien. Zestien linosnedes met naar boven toe een steeds donker wordende zandwoestijn. Linksonder ligt een mens. Wie is dat?

„Het is een verwijzing naar een Bijbeltekst”, zegt kunstenares Davitha van de Kuilen in haar atelier. „Het gaat om Prediker 3:20: Alles gaat naar dezelfde plaats; alles is geworden uit het stof en alles keert terug naar het stof. Kijk maar goed, er staat nog een tweede persoon op.”

Dit grote kunstwerk, 200 x 160 centimeter, laat direct iets zien van de dingen waarmee Davitha momenteel het liefst bezig is. „Ik maak graag grote dingen die samen een geheel vormen. Verder ben ik momenteel wat minder aan het schilderen en meer met drukwerk bezig. Dit is samengesteld uit zestien linosnedes.”

Eigen vormentaal

De kunstenares werd 29 jaar geleden als Davitha Terlouw geboren. Haar kunstzinnige interesse heeft ze niet van een vreemde. „Mijn moeder, Wilma Terlouw, is ook kunstenares. Ik kreeg de liefde voor de kunst met de paplepel ingegoten.” Daar kwam nog iets bij, dat ook voor haar werk belangrijk is. „Ik ben verliefd op de Veluwe, op de bossen, op de schoonheid van de heidevelden.” Ze is in Kootwijkerbroek op de Veluwe geboren en getogen, en als het aan haar ligt gaat ze er nooit meer weg. Momenteel heeft ze nog haar atelier in een Barnevelds kantoorpand, „maar ik krijg binnenkort een atelier in de tuin van ons huis. Dat is een inspirerender omgeving met bomen en uitzicht.”

Na haar afstuderen in 2010 probeerde Davitha eerst fulltime als kunstenaar te leven. „Ik deed van alles. Ik bekwaamde me in diverse technieken, nam geregeld opdrachten aan, onder meer voor grote muurschilderingen, en gaf geregeld les. Daar liep ik in vast. Ik verzorg nu parttime in Paleis Het Loo museumlessen voor diverse doelgroepen en ondersteun het ontwikkelen van nieuwe lesprogramma’s. Die afwisseling bevalt me nu erg goed.”

Ze heeft de afgelopen jaren gezocht naar een eigen materiaalkeuze en beeldentaal en is zo bij lino- en houtsnedes uitgekomen. „Die techniek wordt nog maar door enkele hedendaagse kunstenaars toegepast. Ik vind het mooi om iets te laten zien wat anderen niet doen, tegelijk houd ik van de weerstand van het materiaal en de ambachtelijke aanpak.”

De kunstenares houdt van langdurige projecten. Dat blijkt onder meer uit haar werk ”Uit aarde 4x4”, de zestien panelen met het thema ”Uit stof kom je, tot stof zul je terugkeren”, maar bijvoorbeeld ook uit ”To End All Wars – afbraak”, een serie van zestien linosnedes waar ze steeds een stukje uitsneed en dan een afdruk maakte. „Het fascinerende van deze tijdrovende techniek vind ik de onomkeerbaarheid van het proces: de lijnen die uit het materiaal worden weggesneden kunnen nooit meer teruggeplaatst worden.” Het is een onderdeel van een breder project, ”To End All Wars”, dat ook uit een serie schilderijen bestaat.

De techniek van lino- en houtsnedes heeft ook invloed op haar schilderstijl. „Ik verwerk steeds vaker lijnen –van inkt– in mijn werk. Zoals bij ”Bos”, een schilderij uit 2014.”

Davitha is een christelijke kunstenaar, dat kun je uit haar werk opmaken. Al is haar vormentaal ook voor niet-christenen duidelijk. „In mijn werk zijn meer betekenislagen te zien. Voor een buitenstaander is dat vaak niet zichtbaar, maar mensen die mij echt kennen, zien meer van wat ik met bepaalde werken bedoel en wat ik voel.” Een voorbeeld daarvan is het schilderij ”To End All Wars V”, een opvallend werk waarop je een mensfiguur van achteren ziet, „een anoniem reflectiemodel. Daarom zie je die figuur op de rug, zonder gezicht, als beelddrager van de perfecte mens: Christus.”

Het geloof ziet Davitha als een doorlopend proces. „Ik ben gelovig opgevoed, vroeger was veel voor mij vanzelfsprekend. Maar nu, vooral sinds ik getrouwd ben, is mijn blik breder en meer kritisch geworden en zie ik hoe de meeste mensen smachten naar gerechtigheid, naar een betere wereld. Je ziet voortdurend dingen fout gaan, in de wereld waar maar geen einde komt aan oorlogen, maar ook dichterbij, in het klein. Ook in mijn eigen leven gaan dingen fout. Daar baal je van. Tegelijk zie je dat niet alle problemen opgelost kunnen worden en dat je moet leren leven met gebrokenheid. Als er mensen zijn die zeggen dat je geen ellende overkomt als je maar goed genoeg gelooft, besef je dat dit niet waar is.”

Tegelijk is dat niet het einde van het verhaal. „We gaan straks weer naar Pasen, het feest van de verlossing, van het einde aan alle pijn.”

Veertigdagentijd

Omdat Pasen grote betekenis voor haar heeft, begon Van de Kuilen in 2016 met een veertigdagenproject. „Deze periode voor Goede Vrijdag en Pasen is een bijzondere tijd die ik graag bewust wilde beleven. Maar enkel het lezen van Bijbelteksten en dagboekjes werkt bij mij niet. Ik heb altijd de behoefte om iets te maken. In elk van de zeven weken voor Pasen maakte ik in 2016 een kunstwerk dat samen een zevenluik vormt.”

Dit jaar pakt ze het anders, grootser aan. De uitdaging die ze zichzelf stelt is het maken van veertig kunstwerken, iedere dag van Aswoensdag tot Stille Zaterdag. Het proces is digitaal te volgen via een dagelijkse e-mail. „Elke dag verstuur ik een e-mail, met een kunstwerk, ondersteund met een Bijbelse en kunsthistorische toelichting.” Davitha schrijft die teksten niet allemaal zelf, maar werkt samen met De Trawant, een professioneel conceptontwikkelaar, met wie ze het project uitvoert. „Mijn aandeel bestaat met name uit het maken van veertig kunstwerken, die na voltooiing wekelijks in het ND-gebouw worden opgehangen. Zo kunnen medewerkers en bezoekers de groei van het totale kunstwerk van week tot week volgen.” Davitha omschrijft het project als een ”Online KunstRetraite”. „We trekken ons daarin even terug uit de hectische werkelijkheid.”

De tentoonstelling van het werk van Davitha is tot en met 30 april te zien in het gebouw van het Nederlands Dagblad, Hermesweg 20 in Barneveld. onlinekunstretraite.nl davitha.nl

Kunst met verlangen naar een betere wereld

Geschiedenis

RD.nl in uw mailbox?