Leiders van de evangelicals

David Barton - Barton (geboren in 1954) raakte bekend door zijn vele publicaties over de verhouding tussen kerk en staat in de Verenigde Staten. Hij stelt zich op het standpunt dat Amerika vanaf de onafhankelijkheidsverklaring in 1776 tot 1963 een zelfbewuste godsdienstige staat was. Voor Barton was de uitspraak van het hooggerechtshof in 1963 om het gebed uit de openbare scholen te weren, een dramatisch keerpunt. Zelf sprak hij van „een verwerping van de Godelijke wetten.” Barton is de oprichter van de organisatie WallBuilders, die zich ten doel stelt „de vergeten geschiedenis en helden van Amerika weer onder de aandacht van het publiek te brengen, waarbij het accent ligt op de morele, religieuze en constitutionele fundamenten van de Amerikaanse samenleving.” In wetenschappelijke kringen is veel kritiek op dit concept. Met het publiceren van boeken over het christelijke verleden van de VS en het uitgeven van video’s van zijn toespraken bereikt Barton naar schatting miljoenen evangelicals. Gedurende acht jaar was hij vicevoorzitter van de Republikeinse Partij in Texas. Charles Colson - Colson (1931) zette met enkele collega’s president Nixon aan tot de inbraak in het hoofdkwartier van de Democratische Partij. Na het uitzitten van zijn gevangenisstraf voor het Watergateschandaal heeft hij een vooraanstaande positie gekregen onder de evangelicals. Van zijn bekeringsverhaal, getiteld ”Born Again”, zijn miljoenen exemplaren verkocht. Colson was de oprichter van Prison Fellowship Ministries (PFM). Deze organisatie werkt onder gedetineerden en heeft afdelingen in alle 50 staten van de VS en in 110 landen. De PFM beijvert zich voor verbetering van het lot van gevangenen. Voor president Bush stond PFM model bij zijn plannen om meer sociale taken neer te leggen bij particuliere (godsdienstige) instellingen. Colson is daarnaast betrokken bij verschillende christelijke fora en via zijn dagelijkse digitale rondzendbrief, ”Breakpoint”, draagt hij in belangrijke mate bij aan de meningsvorming onder evangelicals. In de jaren negentig spande hij zich in voor toenadering tussen evangelicals en rooms-katholieken. Samen met de prominente roomse geestelijke Richard John Neuhaus schreef hij in 1995 ”Evangelicals and Catholics Together: Toward a Common Mission”. Twee jaar eerder ontving hij de prestigieuze Templeton Prize. Daarnaast ontving hij vijftien eredoctoraten.

James Dobson - De psycholoog dr. Dobson (1936) is de oprichter van de organisatie Focus on the Family. Hij wordt wel de „christelijke huisvader van Amerika” genoemd. Zijn organisatie in Colorado Springs verzorgt dagelijks een radioprogramma, dat in 12 talen wordt uitgezonden via 7000 radiostations die in totaal 220 miljoen mensen in 164 landen bereiken. Daarnaast verzorgt Dobsons organisatie dagelijks zestig televisie-uitzendingen. Dobson is de grote voorvechter van instandhouding van het traditionele huwelijk. Moeders met kinderen onder de achttien jaar dienen zich volgens hem geheel te wijden aan de opvoeding. Kinderen moeten leren zich te voegen naar het gezag. Daarom is het nodig dat ze bij ontoelaatbaar gedrag getuchtigd worden. Fel verzet Dobson zich tegen het homohuwelijk. Homoseksueel gedrag ziet hij als aangeleerd. Aanvankelijk hield Dobson zich afzijdig van de politiek. In 1981 richtte hij de Family Research Council op om bij ”Washington” de waarde van Bijbels denken over huwelijk en gezin onder de aandacht te brengen. Dobson heeft Bush steeds gesteund, maar verklaarde recent teleurgesteld te zijn over diens ethische politiek.

Bill Hybels - De stichter en voorganger van de Willow Creek Community Church nabij Chicago, William Hybels, werd in 1952 in Kalamazoo geboren. Na afronding van zijn studie begon hij in 1975 diensten te beleggen in de bioscoop van Willow Creek. In het begin werden die door ongeveer honderd mensen bezocht. Inmiddels is Willow Creek een gemeente die elke zondag 20.000 bezoekers trekt. Hybels heeft zich er steeds op toegelegd zoekende zielen te bereiken. In zijn prediking zoekt hij aansluiting bij hun behoeften en probeert hen zo snel mogelijk het gevoel te geven erbij te horen door gebruik te maken van hun gaven. De groei van zijn eigen gemeente inspireerde hem tot een model voor gemeentegroei dat inmiddels door 12.000 gemeenten in 25 landen wordt gebruikt. Willow Creek is de afgelopen decennia voor veel kerken de gouden standaard geworden om buitenkerkelijken te bereiken. Sinds 1995 belegt Hybels jaarlijks een internationale conferentie voor geestelijke leiders en predikanten waar zij worden getraind. Als sprekers traden daar onder meer ex-president Carter en voormalig generaal Collin Powel op. Meer traditionele evangelicals hebben forse kritiek op de aanpak van Hybels. Het is volgens hen „goedkope entertainment die alleen maar emotionele behoeften bevredigt zonder dat gesproken wordt over de noodzaak van bekering en van verzoening door het bloed van Christus.” Recent moest Hybels openlijk toegeven dat op termijn veel bekeerlingen zich teleurgesteld afwenden van zijn gemeenten.

Bisschop Jakes - Thomas Dexter Jakes (1957) is een van de voornaamste leiders van de conservatieve beweging onder de zwarte evangelicals in Amerika. Zijn gemeente The Potters House in Dallas telt 23.000 (voornamelijk zwarte) leden. Jakes, die aan de Friends International Christian University zowel theologie als psychologie studeerde, is bisschop van een zelfstandige pinkstergroep. Hij probeert in zijn preken intense vroomheid te combineren met een therapeutische benadering van mensen. Het geloof in Jezus Christus is volgens hem de oplossing voor alle problemen. Via zijn televisie-uitzendingen draagt hij die boodschap ook dagelijks uit naar honderdduizenden kijkers. Daarnaast maakte hij verschillende video’s waarin hij het kwaad van seksueel misbruik aan de kaak stelde. Vanwege de realistische weergave hebben die films, waarvan er een een prijs kreeg in Hollywood, veel kritiek opgeroepen bij evangelicals.

Tim LaHaye - Tim LaHaye, geboren in 1926, werd in ons land vooral bekend door de boeken over het einde der tijden en de wederkomst, zoals ”De Laatste Bazuin”, die hij samen met Jerry B. Jenkins schreef. Van deze reeks zijn inmiddels 42 miljoen sets verkocht. In de VS was LaHaye al voor het verschijnen van deze bestsellers bekend vanwege zijn vele politiek en maatschappelijk georiënteerde activiteiten. Om daar alle aandacht aan te geven, trad hij in 1981 terug als predikant. LaHaye was medeoprichter van de Council for National Policy, een van de meest invloedrijke conservatieve lobbygroepen in Washington. Hij nam zitting in het bestuur van de Moral Majority, de organisatie van Jerry Falwell die zich inzette voor een ethisch reveil. In de jaren tachtig stichtte LaHaye zelf de American Coalition for Traditional Values. Uit de opbrengsten van zijn boeken over de eindtijd financierde hij in 2001 het „profetische televisieprogramma” ”The King is coming” en schonk hij een gift van 4,5 miljoen dollar voor het oprichten van de school voor profetie aan de Liberty University. Dit centrum kreeg zijn naam. LaHaye gelooft dat er sprake is van een geheime samenzwering die de Amerikaanse samenleving naar de ondergang sleept. Meer orthodoxe evangelicals distantiëren zich van LaHaye’s visie op de eindtijd. Met name zijn standpunt dat bepaalde profetieën concreet te duiden zijn, roept verzet op. Tims vrouw Beverly is de oprichtster van de actiegroep Concerned Women for America.

Richard Land - Dr. Richard Land (1947) is sinds 1988 voorzitter van The Ethics &amp; Religious Liberty Commission. Deze commissie van de Conventie van Zuidelijke Baptisten doet namens deze kerk van 16 miljoen leden geregeld uitspraken over allerlei actuele vraagstukken. Dr. Land geldt als een van de belangrijkste adviseurs van president Bush als het gaat om oriëntatie op de conservatief christelijke waarden. Medewerkers van de president hebben wekelijks overleg met Land en met enkele andere geestelijke leiders om strategische vragen door te spreken. Met name als het gaat om zaken als abortus, euthanasie en homohuwelijk houdt de presidentiële staf wel degelijk rekening met de mening van dr. Land, van wie bekend is dat hij in veel zaken een echt conservatieve opvatting heeft. Zelfs binnen zijn eigen kerk is hij daarom niet onomstreden. Zo verdedigde hij in 1998 het standpunt dat vrouwen zich moeten onderwerpen aan hun mannen, hetgeen binnen de groep van Zuidelijk Baptisten een storm van kritiek deed losbarsten. Met enige zelfbewustheid zei dr. Land later: „Niemand heeft met steekhoudende argumenten mij op andere gedachten kunnen brengen.”

Albert Mohler - R. Albert Mohler (1959) is de president van het seminarie van de Zuidelijke Baptisten in Louisville (Kentucky). Na zijn aantreden in 1993 heeft hij zich ingespannen om het instituut te ontdoen van de liberale sfeer die er tot begin jaren negentig hing. Mohler is een uitgesproken vertegenwoordiger van de calvinistische stroming binnen het baptisme. Van docenten wordt verwacht dat ze een verklaring ondertekenen waarin het orthodox belijden is omschreven. Mohler raakte na de aanslagen van 11 september 2001 bekend door zijn uitgesproken kritiek op de islam. „Het grootste probleem van de islam is niet dat hij het lichaam kan doden, maar dat hij de ziel doodt, dat hij liegt over God en een vals evangelie verkondigt”, stelde hij in het najaar van 2001. En in maart 2006 verklaarde hij in een interview dat de moslims gedreven worden „door een demonische macht.” Mohler verzet zich ook tegen het moderne tolerantiedenken dat beweert dat elke godsdienst een stukje van de waarheid heeft. „Alleen in Jezus Christus is behoudenis. Dat geldt jood en heiden.” Die stellingname leidt geregeld tot stevige debatten tussen hem en organisaties die contacten onderhouden met joden.

Mark Noll - Noll (1946) is hoogleraar geschiedenis aan de universiteit van Notre Dame (Indiana). Hij heeft tal van boeken gepubliceerd over de geschiedenis van de evangelicals in Amerika. Zijn boek ”America’s God” geldt als een standaardwerk. Het meest spraakmakend was zijn publicatie uit 1994, ”The Scandal of Evangelical Mind”, waarin hij aangeeft dat een zeker anti-intellectualisme eigen is aan de evangelicale beweging in de VS. Tegelijk toont hij aan dat het geloof in de Bijbel als het Woord van God goed kan samengaan met hooggekwalificeerde wetenschappelijke arbeid en participatie aan de cultuur. Jarenlang doceerde hij aan Wheaton College nabij Chicago, waar hij ook een instituut stichtte voor de studie van evangelicals. Sinds 2006 doceert Noll in de staat Indiana. Nolls betekenis voor de evangelische beweging is dat hij met zijn wetenschappelijke arbeid het begrip voor de evangelicals in de samenleving en bij de media heeft vergroot.

James I. Packer - Onder de evangelicals zijn allerlei theologische opvattingen te vinden. De beweging heeft dientengevolge geen leidende theoloog. Maar veel evangelicals stellen dat J. I. Packer (1926) nog het meest in aanmerking zou komen voor de positie van theologisch leider van de stroming. De in Engeland geboren theoloog doceert sinds 1979 aan Regent College in Vancouver in Canada. Packer, die mede door de bekende dr. Martin Lloyd Jones is beïnvloed, verdiepte zich grondig in de geschriften van Calvijn en van de puriteinen. Hun opvattingen zijn terug te vinden in Packers geschriften, waarvan ”Knowing God” uit 1972 in de Angelsaksische wereld het meest invloedrijk was. Ofschoon Packer overtuigd calvinist is, werkte hij in 1993 toch mee aan de bundel ”Evangelicals and Catholics Together: Toward a Common Mission”, waarin toenadering tot Rome bepleit werd. Dat leverde hem scherpe kritiek op bij een deel van de evangelicals. Packer is lid van de redactieraad van het magazine ”Christianity Today”, dat met 340.000 abonnees het belangrijkste magazine is in de evangelicale wereld. In dit tijdschrift verschijnen ook geregeld artikelen van Packer.

Jay Sekulow - De jurist Jay A. Sekulow (1956) is directeur van het American Center for Law and Justice (ACLJ). Deze organisatie werd in 1990 door de televisiedominee Pat Robertson opgericht om tegenwicht te bieden aan de liberale American Civil Liberties Union. De ACLJ is een conservatieve lobbyorganisatie die beschikt over een jaarbudget van 35 miljoen dollar. In de achterliggende jaren voerde Sekulows organisatie met succes enkele processen. Zo slaagde ze erin een uitspraak van het hooggerechtshof te krijgen dat Bijbelstudiegroepen op openbare scholen bijeen mogen komen en dat bij abortusklinieken antiabortusdemonstraties gehouden mogen worden. Sekulow is van joodse komaf. In zijn studententijd kwam hij in aanraking met christelijke vrienden en ging hij over tot het christendom. Zelf noemt hij zich een messiaanse jood.

Rick Warren - Richard D. Warren, geboren in 1954, stichtte in 1980 samen met zijn vrouw de Saddleback Church in het zuiden van Californië. Deze gemeente groeide uit tot een van de belangrijkste megakerken in de VS: 80.000 mensen zijn erbij aangesloten en de zondagse diensten tellen 20.000 bezoekers. Warren kreeg wereldwijd bekendheid door zijn boeken ”Doelgericht leven” en ”Doelgerichte gemeente”. Van het eerste zijn inmiddels 30 miljoen exemplaren verkocht. Het geschrift is in vijftig talen vertaald. Met het boek ”Doelgericht Leven” wil Warren geloofsgroei stimuleren door de lezer een geestelijke ontdekkingsreis te laten meemaken. Over de noodzaak van bekering en van verzoening door het bloed van het kruis schrijft Warren niet. Het gemeentegroeiconcept dat Warren in het boek ”Doelgerichte gemeente” beschrijft, is niet onomstreden. Het heeft in de VS op verschillende plaatsen tot scheuringen geleid. Veel evangelicals zien Warren als de feitelijke opvolger van Billy Graham. Mede daarom werd hij vorig jaar in de media aangeduid als ”de pastor van Amerika”. De gezaghebbende Amerikaanse tijdschriften Time en Newsweek verkozen hem verschillende malen in de top van leiders van de VS.

David Barton. Foto's EPA/RD

Relevante links:

David Barton http://www.wallbuilders.com/ABTbioDB.asp

Charles Colson http://www.pfm.org/Bio.asp?ID=43

James Dobson http://www.focusonthefamily.com/docstudy/

Bill Hybels http://www.willowcreek.org/

Bisschop Jakes http://www.1800bishop2.org/

Tim LaHaye http://www.timlahaye.com/

Richard Land http://www.richardlandlive.com/ http://erlc.com/

Albert Mohler http://www.albertmohler.com/

Mark Noll http://history.nd.edu/people/all/noll-mark/

James I. Packer http://www.rapidnet.com/~jbeard/bdm/exposes/packer/general.htm http://www.jipackeronline.com/

Jay Sekulow http://www.aclj.org/About/Default.aspx?Section=11

Rick Warren http://www.rickwarren.com/

Leiders van de evangelicals

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?