”Kristin Lavransdochter” brengt middeleeuwen tot leven

”Kristin Lavransdochter” is een trilogie die zich afspeelt in Noorwegen in de 14e en de 15e eeuw. Het verhaal beschrijft het leven van Kristin vanaf haar geboorte tot aan haar dood. De auteur (1882-1949) won in 1928 de Nobelprijs voor literatuur.

De hoofdpersoon, Kristin, is een geziene boerendochter. Ze accepteert het niet dat ze wordt uitgehuwelijkt, waarop ze naar een klooster wordt gestuurd. „In die tijd was een verblijf in een klooster hetzelfde als het krijgen van scholing”, zegt Westendorp. Later keert Kristin naar het ouderlijk huis terug. Ze trouwt en krijgt de leiding over de boerderij. Wanneer ze op leeftijd is, keert ze terug naar het klooster, om daar in haar laatste levensjaren te gaan helpen. Onderweg doet ze de plaats Nidaros aan, waar haar aandacht getrokken wordt door de enorme kathedraal. In de kerk ziet ze een kruis met een Christusbeeld eraan, wat de vrouw erg raakt.

Vooral deze passage bleef Westendorp bij. Wanneer ze in oude kerkgebouwen komt, wordt ze er nog aan herinnerd. „Het was in de tijd voor de Reformatie gebruikelijk dat er in kerken een kruis met een Christusbeeld hing.” Van de koster van haar eigen kerk, de hervormde gemeente in Kampen, hoorde ze dat de Kampense Bovenkerk waarschijnlijk ook zo’n beeld had. Er zijn nog bevestigingen zichtbaar op de plaats in het koor waar het gehangen moet hebben.

Niet lang nadat ze ”Kristin Lavransdochter” gelezen had, kreeg Westendorp, die in haar vrije tijd schildert, de vraag of ze een illustratie wilde maken als omslag voor de paaskerkbode. In diezelfde tijd liep ze een keer in de winkelstraat van Kampen, met zicht op de Bovenkerk. Het hoge, kathedrale gebouw maakte indruk op haar, wat deed denken aan de ervaring die Kristin had bij het zien van de kerk in Oslo. Zo kwam Westendorp op het idee om het middeleeuwse kerkinterieur te gebruiken voor haar illustratie voor de paaskerkbode.

Kristin was een gelovige vrouw, zegt Westendorp. Dat wordt „op een overtuigende manier” duidelijk. Zo was ze nachtenlang aan het bidden, bijvoorbeeld als de kinderen ziek waren, bij ongelukken, sterfgevallen of nood. Westendorp: „Dat sprak mij aan: hoe ze in het leven stond en God vreesde. Het geloof speelde in haar doen en laten een grote rol.”

Westendorp kwam de roman tegen tussen de boeken van haar moeder. „Het is een druk uit 1946. Het boek moet tijdens mijn jeugd in de kast gestaan hebben, maar ik heb mijn moeder er nooit over gehoord. Inmiddels heb ik meer werken van deze schrijfster gelezen, maar niet een heeft me zo geraakt als deze roman.”

”Kristin Lavransdochter” brengt middeleeuwen tot leven

Cultuur & boeken

RD.nl in uw mailbox?