Nadenken over bijdrage theologie aan „veerkrachtige samenleving”

In een voormalige puddingfabriek in Groningen bezonnen de ongeveer honderd aanwezigen zich op het thema ”Een nieuwe zoektocht naar God – bijdragen van de theologie aan een veerkrachtige samenleving”.

Een van de sprekers was prof. Laurel C. Schneider, hoogleraar religie en cultuur aan Vanderbilt University in de Verenigde Staten. In haar ogen dient veerkracht voort te komen uit de gewone mensen, de zwakken. „Een God Die sterk is, lijkt niet geopenbaard te worden in het leven en sterven van Jezus Christus.”

Wat is volgens prof. Schneider veerkracht? „Veerkracht is ruimte geven aan de ander, het in staat zijn om te analyseren wat genoeg is en het ondersteunen van de zwakkeren.”

Leidt dit tot een andere visie op God? Prof. Schneider pleit voor een theologie van veelvoud. Zij fundeert deze theologie in de vleeswording van God, de incarnatie. „God is door de incarnatie aanwezig in het leven van de wereld.”

Een theologie die rekening houdt met deze veerkracht en veelvoudigheid kent een aantal kenmerken, aldus prof. Schneider. „Allereerst hoeven we niet altijd in de lijn te staan van het westerse denken. We kunnen ook andere denktradities gebruiken en tegelijk christelijk blijven.”

Als tweede dient een theologie van veelvoud oog te hebben voor betekenisvolle tegenstellingen, die „samen gedacht kunnen worden.” Als voorbeeld noemde de hoogleraar het goddelijke en het menselijke in Jezus. Een ander kenmerk is dat een theologie altijd lokaal is. „Onze theologie dient verhalend te zijn, omdat verhalen een manier zijn om God te lokaliseren.”

Chaos

Tijdens de conferentie waren er ook kleine sessies waarin wetenschappers een paper konden presenteren. Een van hen was Joyce Rondaij. Zij promoveert aan de PThU op de Italiaans-Joodse schrijver Primo Levi (1919-1987), die Auschwitz overleefde. Rondaij: „Aan de ene kant is het beeld van de Opgestane een hoopvol beeld, maar in hoeverre doet het recht aan de gebrokenheid van de mens? Ik verzet mij tegen het triomfale. We bevinden ons nu in de chaos, waarin het lijden benoemd mag worden.”

Het is onze taak om in de chaos te zoeken naar tekenen van menselijkheid, de potentie tot het goede, aldus Rondaij. „Levi heeft de vernietigende kracht van de mens gezien, het negatieve dat we kunnen doen met de chaos.”

Als geheel beoogde de conferentie een aantal dingen, aldus prof. Mechteld Jansen, hoogleraar in de missiologie en rector aan de PThU. „Zo kwam naar voren dat we veel meer de verhalen naar boven moeten halen, de concrete ontmoetingen van mensen met God. Dit in plaats van dat we God filosofisch gaan begrijpen met termen van het zijn.”

Nagedacht werd ook over waar God te zoeken is: in het boek van de natuur of in dat van de Heilige Schrift? Prof. Jansen: „Het werd duidelijk dat in alle goede theologie beide boeken worden gelezen. Ze liggen in elkaars verlengde, ze zeggen iets over elkaar.”

De vraag is of in de toekomst theologie een academische studie blijft, aldus prof. Jansen. „Met deze conferentie proberen we aan te tonen dat de theologie zinnige dingen te zeggen heeft over God, mens en wereld. Theologie biedt een transcendent perspectief, wat kan helpen in een wereld waarin het draait om zelfontplooiing en waar zelf de schuld moet worden gedragen.”

De PThU-rector hoopt dat door deze conferentie duidelijk wordt dat de protestantse theologie een eigen stem heeft aan de universiteit. „Het doet ertoe, wat een theoloog zegt.”

Nadenken over bijdrage theologie aan „veerkrachtige samenleving”

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?