Liefde en toorn als antwoord op geweld in de Bijbel

De werkgroep voor studerenden van de Gereformeerde Gemeenten belegde vrijdag in Gouda een bijeenkomst over geweld in de Bijbel. Ds. Zondag gaf een aantal voorbeelden van geweld in het Oude Testament. Zo vermoordde Kaïn zijn broer Abel. Het volk Israël kreeg de opdracht om de Kanaänitische volkeren te doden.

Ds. Zondag noemde de worsteling met geweld in de Bijbel een issue van deze tijd. „In oudere commentaren zie ik nooit een apart hoofdstuk over geweld in de Bijbel. Tegelijk betekent dat niet dat we vragen hierover uit de weg moeten gaan.”

Tegenhanger van het geweld in het Oude Testament is het „wenkend perspectief” van het vrederijk. „Vaak denken we bij het vrederijk al snel aan het boek Openbaring. Maar dat boek ontleent zijn beelden vaak aan het Oude Testament. In Jesaja 11 wordt een heerlijk beeld geschetst. Een jongetje dat nu op de puinhopen van oorlog leeft, vermaakt zich straks met gevaarlijke dieren – die dan niet meer gevaarlijk zijn. Zwaarden zullen worden omgesmeed tot ploegscharen.”

Ds. Zondag wees op de veilige tijd waarin mensen nu leven. „In het Oude Testament was men gewend aan overheersing door dictators. Vaak gold het recht van de sterkste. Toch zie je niet dat in de Bijbel geweld wordt verheerlijkt, zoals dat wel bij andere volken gebeurde.”

Het geweld in het Oude Testament wordt door de inzettingen van God paal en perk gesteld, meent ds. Zondag. Zo was er bij koning David ruimte voor correctie door de profeet Nathan. „Waar bij andere volken hele families werden uitgemoord om een dode te wreken, mocht de bloedwreker in Israël alleen de doodslager doden.”

De predikant haalde ook de „wraakpsalm” 137 aan. Met „schroom” las hij de woorden over het verpletteren van kinderen voor. Tegelijk vroeg ds. Zondag ruimte voor het perspectief van de ballingen in Babel „Hier is iemand aan het woord die niet zelf kinderen doodt, maar die God oproept om het geweld tegen het volk Israël te laten stoppen. Ik denk dat christenen in de Tweede Wereldoorlog, toen het geweld steeds grover werd, ook baden om vergelding. Dat de moordenaars van hun geliefden niet straffeloos door konden gaan.”

Liefde, toorn en lankmoedigheid zijn drie eigenschappen van God, aldus ds. Zondag. „In Exodus 34 wordt God barmhartig en genadig genoemd, maar ook Degene Die de schuldige geenszins onschuldig houdt. Vóór de zondvloed toonde Hij geduld met de mensen die de aarde bewoonden. Hij verkondigt ook nu het oordeel, opdat wij ons zouden bekeren. En Hij gaf Zijn Zoon, om plaatsvervangend het oordeel te dragen. Dat is wat voor ons het verschil maakt. Hij gaf Zichzelf over aan het geweld, opdat wij in Zijn vrederijk zouden kunnen komen.”

Liefde en toorn als antwoord op geweld in de Bijbel

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?