Ds. J. J. van Holten: van zeevisser tot visser der mensen

Hij heeft iets met water. Alle vier gemeenten die hij tot nu toe heeft gediend, liggen aan het water. In IJsselstein woont hij vlakbij de Hollandsche IJssel. Hij heeft zeilen als hobby en begon zijn loopbaan als zeevisser. Nu is hij visser der mensen.

Op de basisschool bleef hij een jaar zitten en de mavo haalde hij met de hakken over de sloot. Wie zou denken dat Jelle van Holten dominee zou worden? Hijzelf wel, omstreeks die tijd. Hij dacht echter dat het onbereikbaar was en koos voor een loopbaan bij de politie. Omdat hij te jong was, meldde hij zich op de GO 26 uit Goedereede en werkte hij twee jaar als zeevisser. Toen kon hij bij de politie terecht.

Woestijn

Zijn roeping bleef hem bezig houden en hij begon in de avonduren en ’s zaterdags met een gymnasiumstudie, die hij haalde. Op dertigjarige leeftijd –hij had al vier kinderen– begon hij een fulltimestudie theologie aan de universiteit. Hij rondde die binnen de vastgestelde tijd af, ondanks een ernstig ongeluk van een van zijn kinderen, die gehandicapt raakte.

„Ik vergelijk het met Mozes”, zegt ds. Van Holten in zijn studeerkamer. „Zoals hij eerst de woestijn in moest, zo moest ik eerst de maatschappij in. Ik heb in de praktijk van het politievak leren omgaan met gezag en als politievoorlichter heb ik geleerd hoe communicatie werkt. Daarvan heb ik veel profijt gehad in mijn ambtelijke loopbaan. Ik leerde bij de politie dat je niet autoritair met mensen moet omgaan, maar dat je op een natuurlijke manier moet leidinggeven om iets gedaan te krijgen. Ook heb ik geleerd dat veranderingen goed moeten worden voorbereid.”

Die kennis heeft hij, in overleg met de kerkenraad, in IJsselstein gebruikt bij de invoering van een nieuwe zangbundel. „Dat is niet vanzelf gegaan. Eerst heb ik zes preken gehouden over onderwerpen die te maken hebben met de eredienst. Vervolgens hebben we een aantal gemeenteavonden belegd. Nu zingen we uit Weerklank, een mooie bundel met alle aspecten van de gereformeerde theologie.”

Zijn eerste gemeente was Zegveld, in 1994. „Ik ben erheen gegaan met vrezen en beven. Gods Woord heeft de mensen bij elkaar gebracht. Ik heb er mogen zaaien en heb in de leerdiensten gepreekt uit de Heidelbergse Catechismus, de Nederlandse Geloofsbelijdenis en de Dordtse Leeregels en heb zo de gemeente mogen bouwen.”

Aanstaande zondag preekt hij er weer, met dezelfde tekst uit Kolossenzen 4:3 waarmee hij in 1994 intrede deed: „Bid meteen ook voor ons dat God voor ons de deur van het Woord opent, om van het geheimenis van Christus te spreken, om welke oorzaak ik ook gebonden ben.”

Catechesemethode

In Leerdam, zijn tweede gemeente, ontwikkelde hij samen met anderen een nieuwe catechesemethode, Jorai. Dezelfde naam als die van de School met de Bijbel in Zegveld. De naam komt voor in 1 Kronieken 5 en betekent: „De Heere onderwijst.” Het concept, dat uit de hervormde gemeente van Veenendaal afkomstig is, berust op het idee van mentorcatechese. Eerst is er een centraal moment over een bepaald onderwerp, met Bijbelse gegevens en een PowerPointpresentatie. Vervolgens gaan de catechisanten in groepen uiteen.

Ds. Van Holten heeft deze methode in zijn volgende gemeenten verder ontwikkeld. Op dit moment heeft hij juist de laatste PowerPointpresentatie gereed. Hij laat een blad met onderwerpen zien die in het tweede (van de zes) jaar aan de orde komen: oorlog en vrede, de zesde bede, Gods beloften en de Bijbelse hoop. Ook pesten en homoseksualiteit staan op het programma. „Hoe zou jij reageren als je beste vriend of vriendin ineens zou zeggen dat hij of zij homoseksueel is?” is een van de vragen.

In zijn vorige gemeenten had hij veel catechisanten: ongeveer honderd in Zegveld en Bergambacht en zeventig in Leerdam. Dat aantal wordt in IJsselstein bij lange na niet gehaald. „Het is een sterk vergrijzende gemeente”, aldus ds. Van Holten. „Er zijn op dit moment maar weinig catechisanten van 12 tot en met 17 jaar. Tijdens mijn ambtsperiode –de afgelopen vier jaar– heb ik nog maar zes kinderen gedoopt. Jonge gezinnen trekken weg, naar plaatsen waar de huizen goedkoper zijn. Ook doet de secularisatie zich gelden. De betrokkenheid van jongeren bij de gemeente is geringer, hoewel er een trouwe kern is die hart heeft voor de gemeente. We praten erover in de kerkenraad.”

Dan veert hij op. „We hoeven er niet in te berusten. Het kan anders worden. Ik hoorde dat de hervormde gemeente in Moordrecht een halve eeuw geleden sterk vergrijsde. Nu heeft zij een eigen kerkgebouw en zijn er veel jongeren.”

Hij vindt het belangrijk om door te gaan met preken. „Het geloof is uit het gehoor. Dat is de weg die God gegeven heeft. Ik preek vaak over bekende teksten en graaf dan in de Schrift om er oude en nieuwe schatten uit te halen. Zondag preekte ik over Lukas 5:27, het moment dat Jezus Levi riep om Hem te volgen. Levi was niet geïnteresseerd in Jezus, Jezus wel in hem.”

Ds. J. J. van Holten

Jilles Johannes van Holten werd op 22 december 1956 in Numansdorp geboren en groeide op op Goeree-Overflakkee. Hij werkte als visser en bij de politie voordat hij theologie ging studeren in Utrecht.

In 1994 deed hij intrede in de hervormde gemeente van Zegveld. Daarna volgden Leerdam (2002), Bergambacht (2007) en IJsselstein (2015).

Het echtpaar Van Holten heeft acht kinderen en negen kleinkinderen.

---

Ds. J. J. van Holten: van zeevisser tot visser der mensen

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?