„De Jacobijnerkerk in Leeuwarden is de kerk van het licht”

Wanneer is de Grote of Jacobijnerkerk gebouwd?

„De kerk werd samen met het klooster in de dertiende en de veertiende eeuw gebouwd. Later hebben nog verschillende uitbreidingen plaatsgevonden. Van oorsprong was het een dominicaner kloosterkerk, vrij sober van karakter. In 1580 hebben de protestanten het gebouw overgenomen en een groot gedeelte van het klooster afgebroken. In het gedeelte dat bleef staan, kreeg de koster een woning. Vandaar dat het restant van het klooster nog altijd de naam ”kosterij” draagt. Het is het oudste monument van de stad Leeuwarden.”

Wat vindt u het mooiste aan de kerk?

„De kerk wordt ook weleens aangeduid als „de kerk van het licht.” De ruimte heeft door de lichtinval iets mystieks. Voor kunstenaars is het een ideale ruimte om hun werk te exposeren.

Het prachtige Müllerorgel, gebouwd tussen 1724 en 1727, is ook de moeite waard. Het is prachtig om naar te luisteren. Het samengaan van het licht en de orgelklanken in de kerk maakt een preek van de dominee haast overbodig.”

Wat voor functie heeft de kerk in Leeuwarden?

„Naast de zondagse diensten, cantatediensten en avondgebeden wordt de kerk doordeweeks ook gebruikt voor concerten, tentoonstellingen, symposia en allerlei andere activiteiten op provinciaal en gemeentelijk niveau. Deze zomer was er een tentoonstelling van de kunstenares Ela Venbroek te zien. Zij heeft een veertigtal engelen gemaakt die, zeg maar, de engelen op het Müllerorgel vergezelden. Alle engelen verkondigden hun eigen boodschap.”

Nog voordat Leeuwarden –eerder deze maand– werd aangewezen als de Culturele Hoofdstad 2018 kwam er een geïnteresseerde bezoekster naar de kerk. Ze kwam uit Maastricht, een andere stad die voor de titel was genomineerd. „Welke stad wordt het, verwacht u?” vroeg een Leeuwarder vrijwilligster haar. Monna: „Zij noemde Leeuwarden en de vrijwilligster Maastricht. Gelukkig heeft de bezoekster gelijk gekregen. Dit betekent dat we ongetwijfeld nog veel landgenoten in onze mooie kerk zullen ontmoeten.”

Wat betekent deze kerk voor u?

„In de kerkruimte gaan je gedachten vaak terug naar het verleden. Je beseft dat de dertiende-eeuwse theoloog Albertus Magnus en de theoloog en predikant Johannes Bogerman (1576-1637) hier hebben gepreekt. Je ziet op het stadhouderlijk gestoelte de Friese stadhouder Willem Lodewijk en zijn gevolg naar een preek luisteren. En als het orgel zich laat horen, komen er herinneringen boven aan Camille Saint-Saëns (1835-1921) en Albert Schweitzer (1875-1965) die hier lang geleden concerteerden.”

Wat moeten mensen echt zien als ze naar de Grote of Jacobijnerkerk komen?

„Het koor met de gebrandschilderde ramen van de Nassaus, de stadhoudersbank, de vijf orgels, de muurschilderingen uit de kloostertijd, de beelden van Walter Green en Gène Eggen, de fresco ”De intocht van Christus in Leeuwarden” van Gijs Frieling en het liturgisch centrum dat architect Gerben Brouwer in 2003 heeft ontworpen.”

Waarmee zou een bezoek aan de kerk in Leeuwarden mooi te combineren zijn?

„Aanraders zijn in ieder geval: het Joods monument, de Joodse school, het Natuurmuseum Friesland en het Boshuizengasthuis.”

Tsjerkepaad 2013 sluit jubileumjaar af

Zaterdag vindt de feestelijke afsluiting van ” Tsjerkepaad 2013 ” plaats, in de Laurentiuskerk in Raerd. Aanvang: 13.30 uur.

De Friese openkerkenroute bestaat tien jaar. Van 6 juli tot en met 14 september stelden ongeveer 250 Friese kerken hun deuren open. De meeste kerken waren iedere week op zaterdagmiddag geopend, sommige minder vaak. In iedere kerk waren vrijwilligers aanwezig om over het gebouw te kunnen vertellen.

In 2004 werd op initiatief van de Raad van Kerken Friesland gestart met het openstellen van zo’n 25 kerken in de zomermaanden op de zaterdagmiddag. Inmiddels trekken de open dagen in heel Friesland (inclusief de Friese Waddeneilanden) wel 40.000 bezoekers.

„De Jacobijnerkerk in Leeuwarden is de kerk van het licht”

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?