Abdelkader, knecht van de Almachtige

Een op de zes huishoudens in Noord-Afrika heeft een schotel, dus satelliettelevisie, vertelt Kader (zoals hij genoemd wil worden) in het vliegtuig op weg naar Algiers. „Moet je nagaan wat een kansen dat geeft. Zelfs de meest afgelegen dorpen bereik je via satelliet-tv. Veel mensen hebben de televisie de hele dag aan staan.”

Kader werd in 1959 geboren in Kabylië in het noordoosten van Algerije, waar voornamelijk Berbers wonen. Zijn vader sneuvelde zes maanden na zijn geboorte, in de onafhankelijkheidsoorlog tegen Frankrijk. Zijn moeder, die de zorg voor haar drie zoons en een neefje van acht jaar op zich nam, kreeg in die tijd een droom waarin een man driemaal tot haar zei: „Wees niet bang, want ik ga je voor, waar je ook naartoe gaat.” Kader: „Toen is de Heer begonnen in onze familie.”

Het duurde tot begin jaren tachtig voordat een van zijn broers zich tot het christendom bekeerde. „Ik snapte hem niet. Hij zei dat hij verlost was, maar ik begreep niet waarvan hij en ik verlost moesten worden. Ik had in die tijd een enorme angst voor de dood. Daarom ging ik in Algiers, de Algerijnse hoofdstad waar ik als docent Frans werkte, een boekwinkel binnen om de Koran te kopen. Ik las als eerste dat je dit boek alleen met reine handen mocht lezen. Teleurgesteld verliet ik de winkel.”

Een jaar later, op oudejaarsavond, raakte Kader met zijn bekeerde broer en twee vrienden in gesprek over het geloof. „Die nacht bad ik voor het eerst en het was alsof Iemand de kamer waarin ik sliep, vulde. Ik las de volgende dag in een brochure die mijn broer en zijn vrienden hadden achtergelaten. Hierin legde een ex-moslim in zeven punten uit Wie God en Jezus zijn en wat zonde is. Na het lezen van dit stuk was ik ervan overtuigd dat alleen Jezus de Weg naar God is.”

Ook zijn moeder en zijn tweede broer zijn inmiddels tot het christendom bekeerd. „Ik ben een verwend kind van de Vader, mijn hele familie is christen geworden”, zegt hij met een glimlach. Dan ernstig: „Er zijn zo veel mensen in Algerije die als enige in een familie christen zijn. Sommigen durven er niet voor uit te komen, uit angst verstoten te worden, of erger.”

Negentien jaar is de gedreven Kader, die in 1989 met de Nederlandse Marjolein trouwde, voor Evangelie & Moslim werkzaam geweest. Sinds 2015 werkt hij voor satellietzender CNA (Christelijke Noord-Afrikaanse Omroep of La Chaîne Nord-Africaine) en maakt hij diverse programma’s waarin Bijbelstudies, getuigenissen en gebed een centrale plaats innemen. De zender wordt niet alleen in Algerije, maar ook in Tunesië en Marokko bekeken.

Bij zijn werk wil Kader de lokale kerken van de Église Protestante d’Algérie (EPA) en huisgemeenten betrekken, benadrukt hij voortdurend tijdens de reis. De EPA werd in 1972 door buitenlanders opgericht. Tijdens de burgeroorlog begin jaren negentig vertrokken zij en namen lokale christenen de EPA over. De kerk kreeg in 2011 overheidserkenning.

In Algiers wil Kader praten met pastor Mahmoud, voorganger van een gemeente die bij EPA is aangesloten. Mahmoud is tevens voorzitter van de synode van de EPA. „Ik heb veel respect voor hem. Hij heeft in de jaren tachtig gevangengezeten als oudste van de gemeente die toen nog een huisgemeente was. Toch bleef hij volharden. „We doen niets illegaals”, heeft hij altijd gezegd. En dat is ook zo.”

Inmiddels is de gemeente in het centrum van de stad ondergebracht in het gebouw dat ooit toebehoorde aan een protestantse gemeente die in de Franse tijd volledig uit buitenlanders bestond. De begroeting tussen de twee is hartelijk. Ze kennen elkaar al decennia. Na een gesprek in de Kabyletaal sluit Mahmoud af met gebed.

Lopend naar het hotel zegt Kader: „Het gebed is zo belangrijk. Toen ik in Nederland kwam, ontdekte ik dat het gebed vaak minder aandacht krijgt dan bijvoorbeeld een Bijbelstudie. Vijf minuutjes, een kwartier hooguit, dan is het klaar. In Algerije baden wij regelmatig nachtenlang. En nog steeds is het gebed de kurk waar de kerk hier op drijft.”

Mist u Algerije?

„Missen niet. De mooiste plaatsen op aarde zijn Rotterdam en mijn geboortedorp. Ik ben geen echte Algerijn meer, dat merken de mensen hier op straat ook aan mij, bijvoorbeeld aan de manier waarop ik hen te woord sta of een vraag stel. Ik geniet ervan als ik zie dat er pinautomaten zijn en dat er gebouwd wordt in dit land. Dat doet me goed. Maar er zijn ook zaken die mij verdrietig maken. Daar zwijg ik liever over.”

Wat is het grootste verschil tussen christenen hier en christenen in het Westen?

„De mensen in Nederland zijn vaak blij met iets, met een huis, een auto, mooie kleren. Dat hebben de christenen hier minder. Zij zijn blij met Iemand. Ik zeg niet dat christenen in Nederland dat niet zijn, maar er staat vaak zo veel tussen hen en God in. Westerlingen zitten gevangen in de angst hun vrijheid te verliezen. Ze zijn dus al niet vrij meer, maar dat weten ze niet. Hier ontbreekt het de christenen aan veel dingen, maar ze zijn wel vrij. Let maar eens op de vreugde die zij uitdragen als er gezongen wordt in de kerk.

Toen ik pas tot geloof was gekomen liep ik hier door de straten van de stad op weg naar broeders. Ik zei toen ik bij hen aankwam: „Iedereen kijkt me na op straat, zo vreemd. Weten jullie wat er met me is?” Een broeder zei toen: „Jij bent een kind van God. Dat valt op. Je ogen stralen ervan.””

Veel van uw programma’s worden in de Kabyletaal opgenomen. Hoe verklaart u dat juist onder Kabylen het Evangelie ingang heeft?

„Ik spreek af en toe ook Arabisch, maar inderdaad is meer dan de helft van de programma’s van CNA in het Kabyle. Ik noem Kabylië weleens het Jeruzalem van Algerije. Veel ongeschreven wetten in ons gebied komen overeen met de wetten uit het Oude Testament. Ook de taal heeft overeenkomsten met het Hebreeuws. Helaas is er in het verleden nooit iets van onze taal op schrift gesteld. Wat dat betreft zijn wij een apart volk. Beschaving begint met een bibliotheek en die hebben wij nooit gehad. Inmiddels zijn de Bijbel en wat andere boeken wel in de Kabyletaal beschikbaar.

Kabylen zijn een van de oorspronkelijke bevolkingsgroepen van Algerije. Onder hen was vroeger, in de tijd dat kerkvader Augustinus hier leefde, al honger naar het Woord. De meeste Kabylen zijn niet strengislamitisch. Ik was dat zelf ook niet. De Arabieren hebben hier de islam gebracht en dat werd de dominante cultuur. Onder Kabylen staan heel veel mensen echter ook open voor het Evangelie.

God is onder ons aan het werk. Grâce à Dieu, God zij dank. Ik hoor van heel veel Kabylen dat zij door de programma’s van CNA geraakt zijn. Dat zij zelfs stiekem christen zijn geworden, zonder dat iemand in hun omgeving dat weet. Ondertussen verspreiden zij wel het licht van Christus in Kabylië. Dat kan niet onopgemerkt blijven.

Toen ik in 1982 christen werd, was er een blinde man die als enige in zijn dorp, dat De Grote Rivier heet, christen was. Ik ging naar hem toe. We baden bij de droogstaande rivier. We lazen samen de geschiedenis van de Samaritaanse vrouw, over de stromen van levend water. Nu is er een gemeente met 500 leden. Toen ik dat hoorde, wist ik: als je een stad zegent, als je bidt voor een stad, dan gaat God wat doen.”

Ook in de omgeving van de westelijke stad Oran wil Kader „broeders en zusters”ontmoeten. Op weg van Algiers naar Oran –een treinreis van vijf uur– vertelt Kader waarom hij zo graag met de lokale kerken werkt. „Ik kom hier hooguit vier keer per jaar. Ik weet niet wat er leeft en of de getuigenissen die we uitzenden nog actueel zijn. De kerken kunnen mij daarbij helpen. Maar nog belangrijker: het is een zaak van de kerk om het Evangelie te verkondigen. Wij staan als CNA niet op onszelf. We zijn sterker als we de krachten bundelen.

Ik hoorde pas dat sommige getuigenissen die wij uitzenden door broeders en zusters zijn gedaan die de kerk inmiddels hebben verlaten. Dat komt voor, ik denk in 10 procent van de gevallen. De kerken kunnen ons mensen voorstellen met wie we nieuwe getuigenissen kunnen opnemen.”

Uit het raam van de trein kijkend: „Zie je al die bloemetjes op die huizen daar? Heel veel mensen vinden die satellietschotels lelijk, maar ik noem het bloemetjes. Ik word er altijd blij van als ik ze zie.”

Moeten bekeerde moslims wat u betreft altijd voor hun nieuwe geloof uitkomen?

„Als broeders en zusters in een moslimgemeenschap hun weg gaan met Jezus, zal Hij hun wijzen wat zij doen moeten. Of er vervolging komt of niet.

Als ik aan westerse mensen vraag: Wat gebeurt er als een moslim zich tot het christendom bekeert? Dan krijg ik als antwoord: „Ze worden verstoten uit hun familie, ze worden vervolgd.” Niemand zegt: „Zij krijgen eeuwig leven.” Terwijl dat het is waar het om gaat.”

----

Kader Belaïdi

Kader Belaïdi werd geboren in februari 1959 in Algerije in de meeste heftige jaren van de onafhankelijkheidsoorlog tegen Frankrijk. Zijn vader sneuvelde in het verzet tegen de Fransen toen Abdelkader (ook wel Kader genoemd) zes maanden oud was.

In 1982 kwam Belaïdi tot geloof en inmiddels is zijn hele familie (zijn moeder en twee broers met hun gezinnen) christen. Op een Bijbelschool in Frankrijk ontmoette hij de Nederlandse Marjolein, met wie hij in 1989 trouwde. Het stel kreeg drie kinderen, woont in Rotterdam en is lid van de evangelische gemeente De Brandaris.

In 1996 werd Belaïdi werkzaam bij stichting Evangelie & Moslim. Daar werkte hij tot 2015. In 2007 ging hij parttime werken voor de stichting Christelijke Noord-Afrikaanse Omroep (CNA) en sinds 2015 is hij fulltime in dienst van CNA. De omroep maakt programma’s voor de satelliettelevisie waarin Bijbelstudie, gebed en geloofsgetuigenissen een belangrijke plaats innemen.

Abdelkader, knecht van de Almachtige

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?