Column: Eerlijk delen

In zijn onderzoek stelt hij vast dat er bij het einde van al deze rijken in meer of mindere mate sprake was van dezelfde, ontwrichtende factor. Ik had deze conclusie nog geen dag gelezen of ik was aanwezig bij een lezing van een hoogleraar economie uit wiens mond ik precies die ontwrichtende factor hoorde komen. Maar dan niet als oorzaak van de verwachte ondergang van ons huidige economische stelsel, maar als verklaring voor de opkomst van populistische politici.

Hij verklaarde hoe het komt dat politici als Trump, Wilders, Le Pen en soortgelijken op zo veel steun kunnen rekenen. De verklaring lag volgens hem in een wijdverbreid probleem in de westerse wereld: de welvaart is onevenwichtig verdeeld. De professor betoogde dat politieke systemen op langere termijn de neiging krijgen om welvaart gaandeweg eenzijdig in de maatschappij te laten landen en een steeds grotere kloof te laten ontstaan tussen rijk en arm.

Daarbij constateerde hij tegelijkertijd een toenemende verwijdering tussen hoog- en laagopgeleid. Dit alles zorgt ervoor dat er een toenemende maatschappelijke ontevredenheid ontstaat bij een steeds grotere groep mensen. En deze maatschappelijk ontevreden groep vindt herkenning in tegelijkertijd scherp en bot verwoorde trumpiaanse standpunten van doorgaans rechtse politici. Ziedaar de verklaring voor de huidige politieke en maatschappelijke werkelijkheid.

Ik wil deze verklaring niet bestrijden of verdedigen, maar werd gaandeweg het boek van Van Bavel en de lezing wel aan het denken gezet. Want we moeten vaststellen dat er grote groepen mensen zijn die aan de zijlijn van de maatschappij terecht zijn gekomen. Mensen die in armoede leven, mensen met gezondheidsproblemen die het moeten hebben van soms haperende zorgsystemen of mensen die op de vlucht moesten slaan voor oorlog en geweld.

De vraag die bij me opkwam is of wij christenen in zo’n wereld het verschil maken als het gaat om zorg voor anderen en goede verdeling van de welvaart. Of onze christelijk politieke standpunten daarbij aansluiten. Of moeten de minderbedeelden het hebben van socialistisch georiënteerde partijen? De lezing eindigde met een rechtstreekse vraag: „Wat kunt u binnen uw invloedssfeer concreet bijdragen aan een zo goed mogelijke verdeling van de welvaart?”

Column: Eerlijk delen

Cultuur & boeken

RD.nl in uw mailbox?