Bijbels-historische roman ”Theofilus” is bijzonder goed geschreven

Op deze vraag geeft Randy Singer zijn antwoord in zijn boek ”The Advocate”, in Nederland uitgebracht onder de titel ”Theofilus”. Singer is een beroemde schrijver, advocaat en predikant in de Amerikaanse staat Virginia. Vijf lange jaren heeft hij over deze historische roman gedaan. „Ik ben geboren om dit boek te schrijven”, zo zegt hij zelf. „Alles wat hieraan voorafgaat, is alleen maar voorbereiding geweest.”

Hij werd geïntrigeerd door twee grote processen uit de geschiedenis: dat van Jezus voor Pilatus en dat van Paulus voor keizer Nero. Het proces van Jezus is gedetailleerd beschreven in de evangeliën, maar over het proces van Paulus voor Nero is hoegenaamd niets bekend. Hoe kan het dat alle processen van Paulus in het boek Handelingen zo nauwkeurig verwoord zijn –zoals die voor Agrippa en Festus– maar dat Lukas geen boekje opendoet over zijn rechtszaak voor Nero? Lukas eindigt zijn verslag over het leven van Paulus met de mededeling dat Paulus twee jaar in Rome verbleef in zijn gehuurde woning, waar hij met alle vrijmoedigheid ongehinderd onderwijs gaf over de Heere Jezus Christus.

Bewijsmateriaal

Randy Singer wilde de scène van Paulus voor Nero voor zich zien. Hij introduceert Theofilus als hoofdpersoon. Theofilus, die opgroeit in het oude Rome met zijn wijsgeren en schrijvers, wordt de assistent en juridisch adviseur van stadhouder Pilatus. Hij is ooggetuige van het proces tegen Jezus. Hij adviseert Pilatus zelfs om de oude regel toe te passen om een gevangene vrij te laten. Als gevolg van dit voorstel wordt Barabbas vrijgelaten en Jezus gekruisigd.

Met deze schuld moet Theofilus leven. Wanneer hij jaren later gevraagd wordt om te pleiten voor Paulus, neemt hij deze zaak aan als nieuwe kans om opnieuw voor een onschuldige op te komen, in de hoop dat het deze keer wel goed uitpakt. Theofilus bezoekt Paulus, en geeft Lukas de opdracht om de hele geschiedenis zo nauwkeurig mogelijk op schrift te stellen. Dit mondt uit in twee geschriften, die wij nu kennen als het Evangelie van Lukas en de Handelingen der Apostelen. Deze geschriften vormen het bewijsmateriaal om Paulus vrij te pleiten.

Het is een ongekend fascinerend boek, deze nieuwe roman van Singer. Met zijn grondige kennis van het Rome van de eerste eeuw na Christus schildert hij een moorddadige samenleving die gefascineerd is door de dood. De kloof tussen rijk en arm wordt steeds groter, en het morele verval is overduidelijk. Er hebben vele afschuwelijke executies plaats; de kruisigingen en onthoofdingen zijn talloos en worden gedetailleerd beschreven.

Daarbij komen nog de arena’s met wilde dieren, waaraan de christenen worden overgeleverd, het onmenselijke lijden omwille van het geloof, waarbij ze brandend als fakkels aan hun einde komen.

Dat is de wereld ná de opstanding en de hemelvaart van Jezus! De volgers van de Weg hebben geen gemakkelijk leven, maar worden vervolgd tot de dood.

Ontegenzeggelijk dringen paralellen tussen de eerste eeuw en de eenentwintigste eeuw zich op aan de lezer. De afval en de verwording van de maatschappij, de vervolging van christenen wereldwijd zijn onloochenbaar. Maar dat is niet het enige wat Singer laat zien. Bovenal illustreert hij met zijn roman de woorden van Tertullianus dat het bloed van de martelaren het zaad van de kerk is. God gaat door met Zijn Koninkrijk, door de verdrukking heen.

Inkleuring

Natuurlijk zijn er kritische kanttekeningen te plaatsen bij een roman die gesitueerd is in de tijd van de Bijbel. Als auteur ontkom je er niet aan om de levens van mensen in te kleuren en dingen toe te voegen die niet in de Bijbel terug te vinden zijn. Dat is ook het geval bij Singer. Het vraagt van de lezer een scherpe en kritische leeshouding om door te lezen en de boodschap van Singer te ontdekken.

Singer weeft namelijk nóg een rode draad door zijn roman, namelijk de aloude vraag naar de waarheid. Seneca leerde Theofilus al om daar naar op zoek te gaan. Maar wat is waarheid? Ook Pilatus stelde deze vraag. Theofilus neemt hem zijn hele leven mee. Hij onderzoekt en worstelt, totdat hij dé Waarheid omhelzen mag, Jezus en Die gekruisigd, waardoor hij verlossing ontvangt. Zoals Singer het verwoordt op zijn site, is het zijn verlangen om de lezer tot deze keus te laten komen: ben je voor of tegen deze Waarheid?

Algemene brieven

Wie is nu Theofilus? Dat weet eigenlijk niemand, zegt Singer. Hij laat bisschop Eusebius (circa 263-339?) aan het woord: „De naam Theofilus betekent ”hij die God liefheeft”. Zo beschouwd kon het weleens zijn dat het Evangelie van Lukas en de Handelingen der Apostelen algemene brieven zijn, gericht aan iedere gelovige die onze Redder liefheeft.”

”Theofilus” is bijzonder goed geschreven, gedreven door het verlangen om de wereld te laten zien dat Jezus echt geleefd heeft, gestorven is en weer is opgestaan, als Verlosser van zondaren.

----

Boekgegevens

”Theofilus”, Randy Singer; uitg. Mozaïek, Zoetermeer, 2016; ISBN 978 90 2399 674 3; 496 blz.; € 22,90.

Bijbels-historische roman ”Theofilus” is bijzonder goed geschreven

Cultuur & boeken

RD.nl in uw mailbox?